Ustawa o szczególnych rozwiązaniach zapewniających możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w czasie epidemii COVID-19
Ustawa o szczególnych rozwiązaniach zapewniających możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w czasie epidemii COVID-19. Dnia 14 grudnia 2021r. opublikowany został projekt ww. przepisów. Faktem, jest iż tematyka legalności weryfikowania np. przez pracodawców faktu szczepienia się pracowników, była sygnalizowana wielokrotnie w tym przez Rzecznika Praw Obywatelskich, o czym pisaliśmy w naszym opracowaniu „Interwencja RPO w sprawie paszportów COVID-19„.
Projektowane regulacje zakładają ...
cyt.: „(…)Powyższe rozwiązania zapewnić ma swobodny dostęp do nieodpłatnych testów w kierunku SARS-CoV-2 (zarówno finansowanych ze środków publicznych, jak i zapewnianych przez pracodawców). Minister właściwy do spraw zdrowia określał będzie – w drodze rozporządzenia – maksymalną liczbę testów, finansowanych ze środków publicznych, które będą mogły być nieodpłatnie wykonane przez daną osobę w jednostce czasu. Przedmiotowe instytucje normatywne gwarantować mają powszechną możliwość testowania grupy pracowników oraz osób pozostających w stosunku cywilnoprawnym z pracodawcą, co skutkować ma zwiększeniem bezpieczeństwa zdrowotnego w tej populacji.(…)”.
cyt.: „(…)Intencją projektodawcy jest umożliwienie pracodawcy sprawowanie rzeczywistej kontroli nad ryzykiem wystąpienia infekcji wirusa SARS-CoV-2 powodującego chorobę COVID-19 w zakładzie pracy. W celu zapobiegania, przeciwdziałania i zwalczania tej choroby, niezbędne jest wyposażenie pracodawcy w instrument weryfikacji statusu zdrowotnego wszystkich pracowników oraz osób pozostających w stosunku cywilnoprawnym z tym pracodawcą zatrudnionych w danym miejscu pracy. Weryfikacja tożsamości odbywać się będzie poprzez okazanie dokumentu poświadczającego stan zdrowia w kontekście choroby COVID-19, przede wszystkim unijnego cyfrowego zaświadczenia COVID albo certyfikatu w postaci uproszczonej, tj. uproszczonego certyfikatu, wraz z wizerunkiem osoby, której dane dotyczą, czego będzie można dokonać za pomocą aplikacji mobilnej udostępnionej bezpłatnie przez Centrum e-Zdrowia (jednostka podległa ministrowi właściwemu do spraw zdrowia). Projektodawca zwraca uwagę na dopuszczalny okres przetwarzania danych osobowych pracowników lub osób pozostających w stosunku cywilnoprawnym z tym pracodawcą przez pracodawcę i określa go jako: okres niezbędny do realizacji celu regulacji, nie dłużej jednak niż do upływu okresu obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19. Pracodawca jest obowiązany przechowywać dane osobowe, w sposób gwarantujący zachowanie ich poufności, integralności, kompletności oraz dostępności, w warunkach niegrożących uszkodzeniem, zniszczeniem lub ujawnieniem osobom trzecim przez okres niezbędny do realizacji określonego w projekcie ustawy celu, jednak nie dłużej niż do upływu okresu obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19.(…)”.
cyt.: „(…)Instrumentem hamującym rozprzestrzenianie się transmisji wirusa SARS-CoV-2, w który wyposażony zostanie na mocy projektu ustawy pracodawca, jest możliwość delegowania pracownika lub osoby pozostającej w stosunku cywilnoprawnym z tym pracodawcą do pracy poza jego stałe miejsce pracy, a także do innego rodzaju pracy, w sytuacji gdy taki pracownik oraz osoba pozostająca w stosunku cywilnoprawnym z tym pracodawcą przekazał informacje o braku zaszczepienia przeciwko COVID-19 lub braku przebycia infekcji wirusa SARS-CoV-2 lub w przypadku posiadania pozytywnego wyniku testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2. Pozwoli to zapewnić pracodawcy bezpieczne warunki pracy, a także ułatwi organizowanie wykonywania tej pracy przez pozostałych pracowników lub osób pozostających w stosunku cywilnoprawnym z tym pracodawcą w zakładzie pracy. Z uwagi na fakt, iż możliwość weryfikacji stanu zdrowotnego ww. pracowników przez pracodawcę traktuje się jako prawo, to osoba, która odmawia przekazania powyższych informacji, traktowana jest na mocy projektu ustawy jako odpowiednio osoba niezaszczepiona przeciwko COVID-19, nieposiadająca statusu ozdrowieńca lub aktualnego negatywnego wyniku testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2;.(…)”.
cyt.: „(…)Nie podlega czasowemu ograniczeniu w prowadzeniu działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 46b pkt 2 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, przedsiębiorca lub podmiot niebędący przedsiębiorcą, prowadzący działalność gospodarczą, jeżeli działalność gospodarcza jest wykonywana na rzecz osoby zaszczepionej przeciwko COVID-19, osoby po przebytej infekcji wirusa SARS-CoV-2 lub osoby posiadającej negatywny wynik testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2 wykonanego nie wcześniej niż 48 godzin przed jego okazaniem oraz czynności stanowiące realizację tej działalności gospodarczej, są wykonywane przez osobę spełniającą powyższe warunki. Podmiot prowadzący działalność gospodarczą będzie mógł żądać od klienta okazania certyfikatu o zaszczepieniu przeciwko COVID-19, zaświadczenia o przebytej infekcji wirusa SARS-CoV-2 lub aktualnego negatywnego wyniku testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2. Osobę, która odmawia okazania powyższych dokumentów traktować się będzie jako osobę niezaszczepioną przeciwko COVID-19, nieposiadającą statusu ozdrowieńca lub nieposiadającą aktualnego negatywnego wyniku testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2. Projektowane rozwiązania są ograniczone do okresu niezbędnego do realizacji określonego w projekcie ustawy celu, jednak nie dłużej niż do upływu okresu obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia przeciwdziałania rozprzestrzeniania się choroby COVID-19 na terenie zakładu pracy;(…)”.
cyt.: „(…)Do weryfikacji danych zawartych w unijnym cyfrowym zaświadczeniu COVID oraz wizerunku osoby, której dane dotyczą, zastosowanie będzie miała nowa aplikacja mobilna udostępniona przez jednostkę podległą ministrowi właściwemu do spraw zdrowia właściwa w zakresie systemów informacyjnych ochrony zdrowia, tj. Centrum e-Zdrowia. Aplikacja o nazwie Skaner Certyfikatów COVID występować będzie w dwóch wersjach systemowych. Pierwsza wersja aplikacji będzie dedykowana Straży Granicznej, druga zaś wszystkim obywatelom. Obie wersje będzie można pobrać w sklepach App Store i Google Play. Wersja w pierwszym wariancie, z której będzie korzystać Straż Graniczna, oprócz statusu weryfikacji przetwarzać będzie również dane z zeskanowanego certyfikatu takie jak: imię i nazwisko posiadacza certyfikatu, data urodzenia posiadacza certyfikatu i identyfikator certyfikatu. Wersja druga będzie dedykowana wszystkim obywatelom. W niej prezentowany będzie jedynie status zdrowotny weryfikacji (certyfikat potwierdzony lub certyfikat niepotwierdzony) na podstawie skanowania kodu QR umieszczonego w certyfikacie. Aby dokonać weryfikacji, osoba weryfikująca musi zeskanować kod QR znajdujący się na certyfikacie. Po zeskanowaniu kodu QR zostanie zaprezentowany status weryfikacji certyfikatu. Aplikacja Skaner Certyfikatów COVID nie będzie przechowywać danych z zeskanowanych kodów, które znajdują się na unijnych cyfrowych zaświadczeniach COVID. Aplikacja nie będzie przesyłać danych, które odczytała na podstawie zeskanowanego kodu QR, a tryb działania aplikacji będzie w pełni offline w zakresie weryfikacji kodów (w trybie online aplikacja będzie pobierała klucz do weryfikacji QR kodu). Wymaga podkreślenia, iż w ramach unijnego cyfrowego zaświadczenia COVID-19, o którym mowa w art. 2 pkt 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/953 z dnia 14 czerwca 2021 r. w sprawie ram wydawania, weryfikowania i uznawania interoperacyjnych zaświadczeń o szczepieniu, o wyniku testu i o powrocie do zdrowia w związku z COVID-19 (unijne cyfrowe zaświadczenie COVID) w celu ułatwienia swobodnego przemieszczania się w czasie pandemii COVID-19, nie dopuszcza się przetwarzania wizerunku osoby, której dane w tym zaświadczeniu dotyczą. W związku z powyższym, na potrzeby uproszczonego certyfikatu, który w warunkach tego projektu ustawy ogranicza się jedynie do przedstawiania statusu zdrowotnego (bez prezentacji pozostałych danych), niezbędnym było umocowanie w przepisie możliwość przetwarzania w tym dokumencie również wizerunku osoby, której dane dotyczą. Takie postanowienie projektu ustawy będzie stanowić podstawę przetwarzania tej danej, tj. wizerunku twarzy na potrzeby tzw. „uproszczonego certyfikatu”. Na potrzeby takiego rozwiązania prawnego, konieczne było dokonanie zmian w pozostałych aktach prawnych w celu przekazania niezbędnych danych (więcej w uzasadnieniu do art. 8, 9 i 10 projektu ustawy);(…)”.
cyt.: „(…)Art. 6, który zostanie dodany do ustawy COVID będzie uprawnieniem dla osób wykonujących zawód medyczny do wydania unijnego cyfrowego zaświadczenia COVID wraz z odwzorowaniem wizerunku twarzy posiadacza tego zaświadczenia (uproszczonego certyfikatu). Takie rozwiązanie zapewni powszechny dostęp do tych zaświadczeń, które staną się koniecznością w zakładach pracy, z powodu możliwości żądania pracodawcy okazania tych dokumentów. Niezbędne jest zatem zapewnienie szerszego dostępu do przedmiotowych zaświadczeń, niż tylko za pomocą przenośnych elektronicznych nośników danych. Nowododany przepis stanowić będzie także podstawę przetwarzania danych zawartych w unijnych cyfrowych zaświadczeniach COVID (ograniczonych jednak jedynie do stanu zdrowia) i wizerunku osoby, której on dotyczy, dla osób wystawiających te uproszczone certyfikaty.(…)”.
cyt.: „(…)Dodatkowo, na mocy nowego art. 7, będzie możliwe nałożenie obowiązku zaszczepienia się przeciwko COVID-19 na osoby zatrudnione oraz pozostające w stosunku cywilnoprawnym w podmiocie wykonującym działalność leczniczą, jeżeli nie ma przeciwskazań do szczepienia w zakresie ich stanu zdrowia. Taki obowiązek będzie mógł nałożyć kierownik takiego podmiotu. Obowiązek będzie dotyczył wszystkich osób pracujących w podmiocie, a nie tylko wykonujących świadczeń zdrowotnych.Takie rozwiązanie prawne związane jest niewątpliwie ze specyfiką wykonywanej pracy przez zatrudnionych w podmiotach wykonujących działalność leczniczą. Osoby te wykonują pracę w miejscu, w którym ryzyko zarażenia wirusem SARS-CoV-2 jest bardzo wysokie. Intencją prawodawcy było zapewnienie maksymalnej ochrony przed zachorowaniem, a także maksymalne wyeliminowanie występowania choroby COVID-19 w społeczeństwie.(…)”.
Projektowana data wejścia w życie przepisów ...
Projekt przewiduje, że ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia z uwagi na jej szczególny charakter i konieczność pilnego zastosowania projektowanych instytucji normatywnych.
Materiały źródłowe
Komunikat RPO z dnia 13 grudnia 2021r. „Chaos prawny ws. szczepień. Marcin Wiącek prosi Ministra Zdrowia o poprawę przepisów„.
[Link aktywny: 15 grudnia 2021r. godz. 8:30]
Ustawa o szczególnych rozwiązaniach zapewniających możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w czasie epidemii COVID-19 – projekt.
[Link aktywny: 15 grudnia 2021r. godz. 8:30]
