Proste to RODO w medycynie w oświacie w firmie

Wdrożenie RODO w firmie / w szkole / w podmiocie medycznym

Wdrożenie RODO w firmie / w oświacie / w medycynie

Dokumentacja RODO dla firmy, dla podmiotów medycznych, przychodni, szpitali, lekarzy, dla placówek oświatowych. Pełnienei funkcji Inspektora Ochrony Danych w firmach, w podmiotach medycznych, w szkołach. Szkolenia z zakresu cyberbezpieczeństwa oraz ochrony danych osobowych. Audyt Bezpieczeństwa Informacji KRI. Dofinansowania dla samorządów, dla podmiotów medycznych na cyberbezpieczeństwo.

Oceny stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe

Ocena stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe

Ocena stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe – za sprawą wejścia w życie, dnia 17 listopada 2023r., Rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej, z dnia 18 października 2023r.,  zmieniającego rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U.2023.2367) w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. poz. 973) wprowadzono zmiany odnoszące się do zapewnienia odpowiednich warunków w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach pracy wyposażonych w monitory ekranowe. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998r., w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe [dalej Rozporządzenie BHP] wydane na podstawie art. 237 (15) § 1 K.p. określa:

  • wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii dla stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe,
  • wymagania dotyczące organizacji pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe.

Definicje zawarte w Rozporządzeniu BHP ...

Istotne dla zastosowania cytowanych przepisów w praktyce jest to, aby zrozumieć zdefiniowane w nim pojęcia. Innymi słowy aby prawidłowo zastosować przepisy w praktyce należy zapoznać się z podstawowymi definicjami, jakie wprowadza w życie Rozporządzenie BHP.

Wyłączenie obowiązku stosowania Rozporządzenia BHP ...

Rozporządzenie BHP zawiera także enumeratywne wyliczenie przypadków, kiedy jego postanowienia nie będą stosowane, odpowiednio zatem przepisów rozporządzenia nie stosuje się do:

  • kabin kierowców oraz kabin sterowniczych maszyn i pojazdów,
  • systemów komputerowych na pokładach środków transportu,
  • systemów komputerowych przeznaczonych głównie do użytku publicznego,
  • systemów przenośnych nieprzeznaczonych do użytkowania na danym stanowisku pracy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy – tutaj zwracam szczególną uwagę na fakt, iż wyłączenie Rozporządzenia BHP odnosi się tylko do tych systemów przenośnych, które na danym stanowisku pracy są wykorzystywane nie krócej niż przez połowę dobowego wymiaru czasu prac. Innymi słowy te stanowiska pracy, na których systemy przenośne przeznaczone są do wykorzystywania co najmniej przez połowę dobowego wymiaru  dobowego czasu pracy objęte są regulacją Rozporządzenia BHP.
  • kalkulatorów, kas rejestrujących i innych urządzeń z małymi ekranami do prezentacji danych lub wyników pomiarów,
  • maszyn do pisania z wyświetlaczem ekranowym.

Sposób organizacji stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe ...

Pracodawca jest obowiązany organizować stanowiska pracy wyposażone w monitory ekranowe w taki sposób, aby spełniały one minimalne wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, określone w załączniku do niniejszego rozporządzenia. Innymi słowy Rozporządzenie BHP określa minimalne standardy, minimalne wymagania BHP oraz ergonomii, pracodawcy mają możliwość ich podnoszenia.

Sposób organizacji stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe ...

Pracodawca jest obowiązany organizować stanowiska pracy wyposażone w monitory ekranowe w taki sposób, aby spełniały one minimalne wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, określone w załączniku do niniejszego rozporządzenia. Innymi słowy Rozporządzenie BHP określa minimalne standardy, minimalne wymagania BHP oraz ergonomii, pracodawcy mają możliwość ich podnoszenia.

Ocena warunków pracy na stanowiskach pracy wyposażonych w monitory ekranowe ...

Istotne dla zastosowania cytowanych przepisów w praktyce jest to, aby zrozumieć zdefiniowane w nim pojęcia. Innymi słowy aby prawidłowo zastosować przepisy w praktyce należy zapoznać się z podstawowymi definicjami, jakie wprowadza w życie Rozporządzenie BHP.

Zgodnie z Rozporządzeniem BHP pracodawca jest obowiązany do przeprowadzania na stanowiskach pracy, wyposażonych w monitory ekranowe, oceny warunków pracy w aspekcie:

  • organizacji stanowisk pracy, w tym rozmieszczenia elementów wyposażenia, w sposób zapewniający spełnienie wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy,
  • stanu elementów wyposażenia stanowisk pracy, zapewniającego bezpieczeństwo pracy, w tym ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym,
  • obciążenia narządu wzroku oraz układu mięśniowo-szkieletowego pracowników,
  • obciążenia pracowników czynnikami fizycznymi, w tym szczególnie nieodpowiednim oświetleniem,
  • obciążenia psychicznego pracowników, wynikającego ze sposobu organizacji pracy.
  • Ustawodawca ponadto wymaga, aby ocena na stanowiskach pracy była przeprowadzana w szczególności dla nowo tworzonych stanowisk oraz po każdej zmianie organizacji i wyposażenia stanowisk pracy.

Wyniki oceny, jako podstawa do działania ...

Obowiązki informacyjne pracodawcy ...

Kolejną konsekwencja, po przeprowadzonej ocenie stanowiska pracy, jest obowiązek pracodawcy informowania pracowników o wszystkich aspektach ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracy na stanowiskach pracy, w tym o wynikach przeprowadzonej oceny, oraz wszelkich środkach bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.

Obowiązek zapewnienia pracownikom łączenia prac ...

Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom: łączenie przemienne pracy związanej z obsługą monitora ekranowego z innymi rodzajami prac nie obciążającymi narządu wzroku i wykonywanymi w innych pozycjach ciała – przy nieprzekraczaniu godziny nieprzerwanej pracy przy obsłudze monitora ekranowego lub co najmniej 5-minutową przerwę, wliczaną do czasu pracy, po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

Opieka zdrowotna, okulary lub szkła kontaktowe ...

Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom profilaktyczną opiekę zdrowotną, w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach, nie jest to nowością, ostatnia nowelizacja przepisów Rozporządzenia BHP, nie obejmowała tego obowiązku. Uwaga jednak ostatnia nowelizacja przepisów Rozporządzenia BHP doprowadziła do sytuacji, w której pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom okulary – tak jak było do tej pory, uwaga lub szkła kontaktowe korygujące wzrok – co już jest nowym rozwiązaniem, zgodne z zaleceniem lekarza, jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej wykażą potrzebę ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

Minimalne wymagania BHP oraz ergonomii dla stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe ...

  • Wyposażenie stanowiska pracy oraz sposób rozmieszczenia elementów tego wyposażenia nie może powodować podczas pracy nadmiernego obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego i (lub) wzroku oraz być źródłem zagrożeń dla pracownika.
  • W przypadku stosowania systemów przenośnych przeznaczonych do użytkowania na danym stanowisku pracy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy, stanowisko pracy powinno być wyposażone w:
    • stacjonarny monitor ekranowy lub,
    • podstawkę zapewniającą ustawienie ekranu tak, aby jego górna krawędź znajdowała się na wysokości oczu pracownika, oraz w dodatkową klawiaturę i mysz.

Widzimy, iż Rozporządzenie BHP, dla tych stanowisk pracy, nie przewiduje, iż warunkiem zapewnienia stacjonarnego monitora, lub podstawki gwarantującej odpowiednie ustawienie ekranu, jest to aby pracowni, wnioskował w tym zakresie. Pracodawcy obowiązkiem jest samodzielne podjęcie decyzji w przedmiocie takiego wyposażenia stanowiska  pracy, chyba że już jest ono w taki sposób wyposażone.

  • Monitor ekranowy powinien spełniać następujące wymagania:
    • znaki na ekranie powinny być wyraźne i czytelne,
    • obraz na ekranie powinien być stabilny, bez migotania lub innych form niestabilności,
    • jaskrawość i kontrast znaku na ekranie powinny być łatwe do regulowania w zależności od warunków oświetlenia stanowiska pracy,
    • regulacje ustawienia monitora powinny umożliwiać pochylenie ekranu.
  • Ustawienie monitora ekranowego oraz innych elementów wyposażenia nie powinno wymuszać niewygodnych ruchów głowy i szyi. Górna krawędź monitora ekranowego powinna znajdować się na wysokości oczu pracownika.

Uwaga zatem, potrzeba doposażenia stanowiska pracy w nowy monitor ekranowy stacjonarny bądź w podstawkę, dotyczyć może nie tylko stanowisk pracy, na których wykorzystywane są systemy przenośne przez co najmniej połowę dobowego wymiaru czasu pracy, takie doposażenie może wynikać z obowiązku opisanego powyżej, co więcej również w tym przypadku warunkiem doposażenia nie może być to, że pracownik samodzielnie wnioskuje o takie zmiany ergonomiczne.

  • Ustawienie monitora ekranowego względem źródeł światła powinno ograniczać olśnienie i odbicia światła.
  • Klawiatura oraz mysz powinny stanowić osobne elementy wyposażenia podstawowego stanowiska pracy.

Uwaga, ustawodawca nie ograniczył tego wymogu tylko do systemów przenośnych. Każde stanowisko pracy, o jakim mowa w Rozporządzeniu BHP, powinno zostać wyposażone w mysz oraz klawiaturę, jako osobne elementy wyposażenia podstawowego. Uwaga nie ma tutaj znaczenia, to przez jaki dobowy wymiar czasu pracy, systemy są wykorzystywane.

  • Konstrukcja klawiatury powinna umożliwiać użytkownikowi przyjęcie pozycji, która nie powodowałaby zmęczenia mięśni kończyn górnych podczas pracy.
  • Powierzchnia klawiatury powinna być matowa, a znaki na klawiaturze powinny być kontrastowe i czytelne.

Uwaga, oceny warunków pracy powinny zatem uwzględniać stopień zużycia klawiatur, a nie tylko to czy dane stanowisko pracy zostało w nią wyposażone.  

  • Konstrukcja stołu powinna umożliwiać ergonomiczne ustawienie elementów wyposażenia stanowiska pracy, w tym zróżnicowaną wysokość ustawienia monitora ekranowego i klawiatury, w szczególności powinna zapewniać:
    • wystarczającą powierzchnię, gwarantującą łatwe posługiwanie się elementami wyposażenia stanowiska pracy i wykonywanie czynności związanych z pracą,
    • ustawienie klawiatury z zachowaniem takiej odległości od przedniej krawędzi stołu, która umożliwia podparcie dla rąk i przedramion z zachowaniem co najmniej kąta prostego między ramieniem i przedramieniem,
    • ustawienie elementów wyposażenia w odpowiedniej odległości od pracownika, bez konieczności przyjmowania wymuszonych pozycji.
  • Pracownik powinien mieć zapewnioną odpowiednią przestrzeń do umieszczenia nóg pod blatem stołu oraz do przyjęcia wygodnej pozycji i możliwości jej zmiany podczas pracy.
  • Powierzchnia blatu stołu powinna być matowa.
  • Krzesło stanowiące wyposażenie stanowiska pracy powinno posiadać:
    • dostateczną stabilność przez wyposażenie go w podstawę co najmniej pięciopodporową z kółkami jezdnymi,
    • regulację wysokości siedziska, regulację wysokości oparcia odcinka lędźwiowego kręgosłupa, regulację kąta pochylenia oparcia oraz odpowiednie wymiary oparcia i siedziska, zapewniające wygodną pozycję ciała i swobodę ruchów,
    • wyprofilowanie siedziska i oparcia odpowiednie do naturalnego wygięcia kręgosłupa i ud,
    • możliwość obrotu wokół osi pionowej o 360°,
    • regulowane podłokietniki.
  • Mechanizmy regulacji wysokości siedziska i pochylenia oparcia powinny być łatwo dostępne i proste w obsłudze oraz tak usytuowane, aby regulację można było wykonywać w pozycji siedzącej.
  • Jeżeli przy pracy istnieje konieczność korzystania z dokumentów, na życzenie pracownika stanowisko pracy należy wyposażyć w uchwyt na dokumenty, posiadający regulację ustawienia wysokości, pochylenia oraz odległości od pracownika.
  • Na życzenie pracownika stanowisko pracy należy wyposażyć w podnóżek.

Uwaga w tym miejscu pojawiają się rozwiązania, które zakładają, iż obowiązek doposażenia stanowiska pracy w sposób określony w przepisie, warunkowany jest tym, aby to sam pracownik zawnioskował o jego doposażenie. Naturalnie nie zamyka to drogi pracodawcy do wykonania doposażenia bez wniosku pracownika, co oczywiste.

  • Stanowisko pracy powinno być tak zaprojektowane, aby pracownik miał zapewnioną dostateczną przestrzeń pracy, pozwalającą na umieszczenie wszystkich elementów obsługiwanych ręcznie w zasięgu kończyn górnych.
  • Stanowisko pracy powinno być tak usytuowane w pomieszczeniu, aby pracownik miał do niego swobodny dostęp.
  • Oświetlenie powinno zapewniać komfort pracy wzrokowej, w szczególności:
    • oświetlenie na poszczególnych stanowiskach pracy powinno być dostosowane do rodzaju wykonywanych prac,
    • należy ograniczyć olśnienie bezpośrednie od opraw, okien, przezroczystych lub półprzezroczystych ścian albo jasnych płaszczyzn pomieszczenia oraz olśnienie odbiciowe od monitora ekranowego, w szczególności przez stosowanie odpowiednich opraw oświetleniowych, instalowanie urządzeń eliminujących nadmierne operowanie promieni słonecznych padających na stanowisko pracy.
  • Dopuszcza się stosowanie opraw oświetlenia miejscowego, pod warunkiem że będą to oprawy niepowodujące olśnienia.
  • Przy projektowaniu, doborze i modernizacji oprogramowania, a także przy planowaniu wykonywania zadań z użyciem monitora ekranowego pracodawca powinien uwzględniać w szczególności następujące wymagania:
  • oprogramowanie powinno odpowiadać zadaniu przewidzianemu do wykonania,
  • systemy komputerowe powinny zapewniać przekazywanie pracownikom informacji zwrotnej o ich działaniu,
  • systemy komputerowe powinny gwarantować wyświetlanie informacji w formie i tempie odpowiednich dla pracownika.

Niechęć do przeprowadzania ocen stanowisk pracy ...

W związku z nowelizacją przepisów Rozporządzenia BHP, przeprowadziliśmy szereg rozmów z naszymi Czytelnikami. Rozmów, które miały na celu dokonanie oceny nie tylko stopnia znajomości zagadnienia, ale także miały na celu dokonanie oceny tego, w jaki sposób regulacje odnoszące się do zapewnienia bezpieczeństwa i higieny prac oraz ergonomii na stanowiskach pracy wyposażonych w monitory ekranowe są postrzegane. Poniżej przytaczamy wypowiedzi, z jakimi spotkaliśmy się.

Ta właśnie praktyka dokonywania zbiorczych ocen, sprawiła, iż podjęliśmy decyzję o wystąpieniu do Okręgowego Inspektoratu Państwowej Inspekcji Pracy z wnioskiem o udzielenie wyjaśnień i wytycznych dla pracodawców, co do tego, w jaki sposób taka ocena powinna być wykonywana, ze szczególnym uwzględnieniem tego, czy faktycznie dopuszczalne jest to, aby oceny dokonywane były w oderwaniu od konkretnego stanowiska pracy zajmowanego przez konkretnego pracownika.

Jak dostosować stanowiska pracy wyposażone w monitory ekranowe do nowych przepisów BHP - pobierz czeklistę sprawdzającą

Autor opracowania

mgr Dominik Spałek Inspektor ochrony danych, założyciel portalu www.prostetorodo.pl  Absolwent Wydziału Prawa  i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. Członek Zespołu merytorycznego Proste to RODO. Ekspert z wieloletnim doświadczeniem w obsłudze podmiotów medycznych w zakresie prawa pracy, zbiorowego prawa pracy oraz ochrony danych osobowych. Dominik Spałek, jako praktyk, realizuje zadania jako Inspektor Ochrony Danych w podmiotach wykonujących działalność leczniczą w Częstochowie i nie tylko. Wspiera administratorów danych osobowych w realizacji ich obowiązków w zakresie przede wszystkich ochrony danych medycznych, w tym danych osobowych. Dominik Spałek, jako praktyk od lat przygotowuje dokumentację z zakresu prawa pracy, zbiorowego prawa pracy. Wieloletnie doświadczenie w pracy w centrali związkowej, zaowocowało licznymi publikacjami tematycznymi z zakresu prawa pracy na łamach tygodników prasowych, jak również w formie audycji radiowych. Fakt uczestnictwa w zespołach roboczych, jak i negocjacyjnych, przełożył się na jego udział w tworzeniu zapisów zakładowych / ponadzakładowych układów zbiorowych pracy m.in. dla sektora medycznego oraz pomocy społecznej.