Czy można rozwiązać umowę z biurem podróży w szczególnej sytuacji, jaką jest zagrożenie koronawirusem?
Naturalnie mam świadomość tego, iż temat niniejszy nie dotyczy wprost zagadnień ochrony danych osobowych, jednak z uwagi na jego rangę oraz poczynione przez nas ustalenia, postanowiliśmy podzielić się z Państwem naszymi spostrzeżeniami.
Specjalne uprawnienia biur podróży w związku z COVID-19
Prowadzisz biuro podroży, jako organizator stanąłeś przed problemem masowych rezygnacji z imprez turystycznych swoich klientów a nie chcesz stracić płynności finansowej, ten materiał jest dla Ciebie.
Stanowisko Ministerstwo Rozwoju
Podróżny może bezkosztowo odstąpić od umowy dot. udziału w imprezie turystycznej, gdy np.: w miejscu, do którego się wybiera odnotowano wiele przypadków zarażenia koronawirusem, loty do tego miejsca nie są realizowane, a taki rodzaj przewozu stanowił istotny element imprezy turystycznej. Zwrot poniesionych wpłat można otrzymać również w sytuacji, w której podstawowym elementem imprezy turystycznej jest udział w wydarzeniu kulturalnym (np. wizyta w muzeum) lub imprezie sportowej (np. meczu piłkarskim), które zostały odwołane z powodu odnotowanych przypadków zarażenia koronawirusem. Podróżny nie może natomiast bezkosztowo odstąpić od umowy o udział w imprezie turystycznej wyłącznie z powodu stwierdzonych w miejscu, do którego się wybierał, przypadków zarażenia koronawirusem. Pełna treść stanowiska Ministerstwa Rozwoju tutaj >>>
Stanowisko UOKIK
Zgodnie z ustawą o imprezach turystycznych podróżny może bezpłatnie odstąpić od umowy o udział w wycieczce lub wczasach w przypadku wystąpienia nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności, które mają znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej lub przewóz podróżnych do miejsca docelowego. Konsument rezygnując z wycieczki może żądać wyłącznie zwrotu dokonanych wpłat i nie może ubiegać się o dodatkowe zadośćuczynienie czy odszkodowanie. Pełna treść stanowiska UOKIK tutaj >>>
Stanowisko Polska Izba Turystyki
Stanowisko sformułowane zostało w postaci odpowiedzi na dziewięć najczęściej zadawanych pytań. Izba stara się określić, kiedy zasadne jest zrezygnowanie z imprezy turystycznej przez klienta z koniecznością zwrócenia mu wpłaconych środków przez organizatora. Chodzi oczywiście o sytuację przewidzianą w art. 47 ust. 4 ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych. Pełna treść stanowiska UOKIK tutaj >>>
Proste to RODO
Czy przepisy prawa przewidują wyjątkowe sytuacje, które konsumenta stawiają na pozycji uprzywilejowanej? Co należy ocenić przy podejmowaniu decyzji?
Interpretacja Ministerstwa Rozwoju
Z uwagi na fakt, iż przepis art. 47 ust. 4 Ustawy z dnia 24 listopada 2017r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych, podjęliśmy próbę uzyskania stanowiska, interpretacji ze strony Ministerstwa Rozwoju. W związku z powyższym wystosowaliśmy zapytanie w tej sprawie. Niespełna po 30 minutach od nadania korespondencji email otrzymaliśmy merytoryczną odpowiedź, którą zacytujemy poniżej.
Istotna Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady
Ministerstwo Rozwoju Departament Turystyki, w swojej odpowiedzi na nasze zapytanie, informuje iż Preambuła do unijnej dyrektywy (DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2015/2302 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie imprez turystycznych i powiązanych usług turystycznych, zmieniająca rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 i dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE oraz uchylająca dyrektywę Rady 90/314/EWG) regulującej kwestie związane z organizacją imprez turystycznych wprost wskazuje, że sytuacje, związane m.in. z znaczącym zagrożeniem zdrowia ludzkiego podróżnych dają im prawo do ubiegania się o możliwość bezkosztowego odstąpienia od umowy z touroperatorem.
Ustawa z dnia 24 listopada 2017r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych
Ministerstwo jednoznacznie podnosi w swoim stanowisku, iż zgodnie z art. 47 ust. 4 Ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz.U. z 2019 poz. 548) podróżny mimo że odstępuje od umowy o udział w imprezie turystycznej, nie jest zobowiązany do ponoszenia opłaty na rzecz przedsiębiorcy turystycznego w sytuacji wystąpienia nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności, występujących w miejscu docelowym lub jego najbliższym sąsiedztwie, które mają znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej lub przewóz podróżnych do miejsca docelowego.
Kiedy podróżny będzie mógł odstąpić od umowy
Aby podróżny mógł skorzystać z tego uprawnienia, muszą być zatem spełnione łącznie trzy warunki:
- wystąpiły nieuniknione i nadzwyczajne okoliczności,
- nie wystarczy, aby okoliczności nadzwyczajne wystąpiły w dowolnym miejscu, Ministerstwo uzupełnia, iż nie wystarczy, aby wystąpiły one w kraju destynacji, kraju do którego jedzie turysta, ale muszą wystąpić w miejscu docelowym lub jego najbliższym sąsiedztwie,
- okoliczności te mają znaczący wpływ bądź na realizację imprezy turystycznej, bądź na przewóz podróżnych do miejsca docelowego.
Analiza stanu faktycznego to konieczność
W treści stanowiska Ministerstwa czytamy cyt.: „(…) wystąpienie nieuniknionej i nadzwyczajnej okoliczności jest warunkiem koniecznym, ale nie jedynym aby skorzystać z możliwości anulacji bez ponoszenia kosztów. Niezbędnym (dodatkowym) warunkiem jest znaczący wpływ tych okoliczności, na które się powołujemy, na realizację naszej wycieczki. I dopiero wtedy biuro podróży powinno zwrócić wpłacone pieniądze z zastrzeżeniem, że podróżny nie będzie mieć możliwości dochodzenia rekompensat z tytułu odszkodowania czy zadośćuczynienia za tzw. zmarnowany urlop (…).
Tylko zwrot kosztów, bez odszkodowania
Zaznaczyć jednak należy, że w razie odstąpienia przez turystę od umowy, może on żądać wyłącznie zwrotu wpłat dokonanych z tytułu imprezy turystycznej. Nie będzie mógł dochodzić odszkodowania lub zadośćuczynienia w tym zakresie.
Może skończyć się sporem
Jak słusznie podnosi Ministerstwo cyt.: „(…) organizator, któremu podróżny złoży oświadczenie o odstąpieniu od umowy z powołaniem na w/w przepis, nie musi zgadzać się z oceną sytuacji dokonaną przez klienta i ma prawo kwestionować skuteczność rezygnacji z wycieczki. Jeżeli stronom nie uda znaleźć się porozumienia, mogą poszukiwać pomocy u mediatora, a w skrajnych przypadkach sprawę rozstrzygnie sąd (…)”.
Analogiczne stanowiska dotyczące odstąpienia od umowy
Analogiczne stanowisko zajęła Kamila Maciąg autorka opracowania pt.: „Ochrona podróżnego na tle ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych oraz ustawy o usługach turystycznych – analiza porównawcza ”
„(…) Ustawodawca wprowadził w uoitiput możliwość bezkosztowego odstąpienia od umowy o udział w imprezie turystycznej przez podróżnego przed rozpoczęciem imprezy turystycznej. Otóż będzie miał do tego prawo, jeżeli wystąpią nieuniknione i nadzwyczajne okoliczności występujące w miejscu docelowym lub jego najbliższy sąsiedztwie. W takiej sytuacji podróżny będzie miał uprawnienie do żądania wyłącznie zwrotu wpłat dokonanych z tytułu imprezy turystycznej, bez odszkodowania lub zadośćuczynienia w tym zakresie (…)”.
Także artykuł autorstwa Andrzeja Moroza pt. „Koronawirus może pokrzyżować plany urlopowe. Jakie prawa ma klient biura podróży i linii lotniczych?„, jaki ukazał się na łamach Gazety Prawnej, wskazuje na prawo do odstąpienia od umowy.
„(…) Przykładowy katalog zdarzeń uzasadniających powołanie się na nieuniknione i nadzwyczajne okoliczności zawiera implementowana przez powyższą ustawę dyrektywa Nr 2015/2302, która w treści preambuły, do takich zdarzeń zalicza między innymi przypadki zagrożenia dla zdrowia ludzkiego, takie jak wybuch epidemii poważnej choroby w docelowym miejscu podróży. Tym samym, po przeanalizowaniu treści przepisów prawa krajowego i unijnego, jesteśmy w stanie stwierdzić, że w przypadku imprez turystycznych organizowanych przez organizatora turystyki istnieje możliwość odstąpienia od umowy i odzyskania zapłaconych środków (…)”.
Konsumenckie Centrum E-Porad w odpowiedzi na zadane przez nas pytanie wyjasniło:
„(…) zgodnie z brzmieniem art. 47 ust. 4 ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 548): ” Podróżny może odstąpić od umowy o udział w imprezie turystycznej przed rozpoczęciem imprezy turystycznej bez ponoszenia opłaty za odstąpienie w przypadku wystąpienia nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności występujących w miejscu docelowym lub jego najbliższym sąsiedztwie, które mają znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej lub przewóz podróżnych do miejsca docelowego. Podróżny może żądać wyłącznie zwrotu wpłat dokonanych z tytułu imprezy turystycznej, bez odszkodowania lub zadośćuczynienia w tym zakresie.” Jeżeli więc w miejscowości, do której Pan jedzie lub jej najbliższym sąsiedztwie stwierdzono wystąpienie koronawirusa, to powinien Pan mieć prawo do odstąpienia od umowy o udział w imprezie turystycznej na w/w podstawie prawnej, gdyż wpisuje się on w przesłanki, o których mowa w art. 47 ust. 4 ustawy (…)”
