Nagrywanie rozmów pracowników przez pracodawcę

Niebezpieczne publiczne ładowarki USB ...

Nagrywanie rozmów pracowników przez pracodawcę – ale nie tylko … sprawą zainteresował się Rzecznik Praw Obywatelskich. W opublikowanym na stronach Biura RPO komunikacie czytamy, iż cyt.: „(…)do redakcji do redakcji „Pulsu Farmacji” wpłynęły liczne skargi od farmaceutów i techników farmaceutycznych, będących byłymi lub obecnymi pracownikami jednej z największych w Polsce sieci aptek. Z opublikowanego tekstu wynika także, że wszystkie osoby, które zgłosiły się do redakcji, twierdzą, że poza monitoringiem wizyjnym w placówkach, należących do sieci, zainstalowane są również mikrofony rejestrujące dźwięk, co oznacza, że rejestrowane są rozmowy pracowników aptek z pacjentami podczas wydawania im leków. Mikrofony mają znajdować się przy każdym z okienek i nagrywają zarówno pracowników aptek, jak też pacjentów realizujących recepty bądź kupujących inne produkty.(…)”.

Rejestrowanie rozmów pracowników i pacjentów apteki ...

Komunikat RPO w sprawie nagrywania rozmó pracowników przez pracodawcę ... cyt.: "(...) W jednej z największych sieci aptek kamery i mikrofony miały nagrywać rozmowy pracowników, także z klientami przy okienkach - pracownicy mieli podpisywać zgody na to; klientów o tym nie uprzedzano Zawód farmaceuty wiąże się z zachowaniem tajemnicy zawodowej. Pacjent ma zaś prawo do zachowania w tajemnicy przez osoby wykonujące zawód medyczny uzyskanych w związku z nim informacji Mogło także dojść do naruszenia praw pracowniczych (...)".

Sprawa jest poważna ...

Rzecznik zwraca uwagę na anonimową wypowiedż byłego pracownika ... cyt.: "(...) W cytowanym na wstępie artykule zawarto także anonimową wypowiedź farmaceutki, byłej pracownicy sieci aptek, z której wynika, że podczas podpisywania umowy o pracę do podpisu przekazano jej również dwie osobne zgody: jedną na rejestrowanie obrazu, drugą na nagrywanie dźwięku. Otrzymała ona jednak wyłącznie kopię podpisanej umowy o pracę. O tym, gdzie zamontowane są mikrofony dowiedziała się od innych pracowników. Podkreśliła także w rozmowie, że nigdy w kontakcie z kierownictwem lub koordynatorem nie otrzymała jakichkolwiek informacji wyjaśniających powody nagrywania, a także informacji o tym, co następnie dzieje się z nagraniami. Farmaceutka podkreśliła także, że w aptece, w której pracowała, panowała specyficzna atmosfera: często mówiono pracownikom, że jeśli nie mają nic do ukrycia i będą dobrze pracowali, nagrywanie dźwięku nie powinno im w niczym przeszkadzać (...)".

O fakcie nagrywania rozmów mieli nie wiedzieć także pacjenci ...

Powagi sprawie dodaje fakt, iż o rejestrowaniu rozmów mieli nie wiedzieć także klienci apteki ... cyt.: "(...) Z informacji, które farmaceutka przekazała prasie, wynika także, że pacjenci nie byli informowani o fakcie nagrywania ich wizyt w aptekach. Nie było żadnych oznaczeń, zaś mikrofony były i są wciąż ukryte przed pacjentami. (...)".

Jaki był cel rejestrowania rozmów ...

Niepokojące jest takżę to, że nagrania miały być wykorzystywane ... cyt.: "(...)Jak wynika także z artykułu nagrania pracowników i ich pozasłużbowych rozmów wykorzystywane były w sprawach pracowniczych. Nagrana rozmowa prywatna pracownic apteki została wykorzystana, by jednej z nich odmówić udzielenia urlopu wypoczynkowego. (...)".

Rozstrzygnięcie UODO ... zapadłe w sprawie rejestrowania rozmów ...

Czy sprawą zainteresuje się także Urząd Ochrony Danych Osobowych, który przecież ma już na swoim koncie Decyzję z 31.05.2022 r. [DKN.5131.51.2021], w której to UODO stwierdził wystąpienie naruszenia przepisów RODO przez administratora danych osobowych, jakim był Stołeczny Ośrodek dla Osób Nietrzeźwych, naruszenie polegające na nagrywaniu i utrwalaniu dźwięku (głosu) w zainstalowanym w ośrodku systemie monitoringu. W rezultacie na nałożona została kara pieniężną w wysokości 10 tys. złotych na administratora.

Ocena legalności przetwarzania ... cyt.: "(...)Jak podnosi w decyzji [dop. DKN.5131.51.2021] UODO rejestrowanie dźwięku to uprawnienie, które jest w prawie krajowym zastrzeżone przede wszystkim dla służb i to w konkretnych sytuacjach. Zdaniem organu trudno przyjąć, że zapewnienie stanu bezpieczeństwa i zdrowia osób nietrzeźwych uzasadnia utrwalanie dźwięku w ramach prowadzonego monitoringu, skoro ustawodawca nie przyjął takiego rozwiązania wprost w przepisach prawa. UODO w swojej decyzji wskazał również na dokument Europejskiej Rady Ochrony Danych „Wytyczne 3/19 w sprawie przetwarzania danych osobowych przez urządzenia wideo”, które uznają, że zapis audiowizualny stanowi niewątpliwie większą formę ingerencji w prywatność niż sam obraz. Ponadto w wytycznych wskazano, że administrator przy wybieraniu rozwiązań technicznych odnoszących się do prowadzonego monitoringu nie powinien wybierać rozwiązań zawierających funkcje, które nie są niezbędne. Do takich zaliczyć można: nieograniczone śledzenie ruchów kamery, możliwość przybliżenia, transmisja radiowa czy nagrania dźwiękowe (...)".

Montujesz kamery w miejscu pracy. Sprawdź, o czym należy pamiętać ... cyt.: "(...) Monitoring to środek techniczny umożliwiający rejestrację obrazu. Co za tym idzie – monitoring wizyjny nie może nagrywać dźwięku. Stosowanie kamer rejestrujących również dźwięk może, w przypadkach nieuregulowanych przepisami prawa, zostać uznane za naruszenie prywatności oraz za nadmiarową formę przetwarzania danych, a co za tym idzie wiązać się z odpowiedzialnością nie tylko administracyjną i cywilną ale również i karną. (...)".

Reasumując ...

Zgodnie z art. 22(2) § 1 Kodeksu pracy, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa pracowników lub ochrony mienia lub kontroli produkcji lub zachowania w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, pracodawca może wprowadzić szczególny nadzór nad terenem zakładu pracy lub terenem wokół zakładu pracy w postaci środków technicznych umożliwiających rejestrację obrazu (monitoring). Innymi słowy jak wynika wprost z ww. definicji monitoringu, nie obejmuje on funkcjonalności rejestrowania dźwięku albo dźwięku i obrazu łącznie.

Materiały pomocne przy sporządzaniu zgłoszenia do UODO

Autor opracowania

mgr Dominik Spałek Inspektor ochrony danych, założyciel portalu www.prostetorodo.pl Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. Członek Zespołu merytorycznego Proste to RODO. Ekspert z wieloletnim doświadczeniem w obsłudze podmiotów medycznych w zakresie prawa pracy, zbiorowego prawa pracy oraz ochrony danych osobowych. Dominik Spałek, jako praktyk, realizuje zadania jako Inspektor Ochrony Danych w podmiotach wykonujących działalność leczniczą w Częstochowie i nie tylko. Wspiera administratorów danych osobowych w realizacji ich obowiązków w zakresie przede wszystkich ochrony danych medycznych, w tym danych osobowych. Dominik Spałek, jako praktyk od lat przygotowuje dokumentację z zakresu prawa pracy, zbiorowego prawa pracy. Wieloletnie doświadczenie w pracy w centrali związkowej, zaowocowało licznymi publikacjami tematycznymi z zakresu prawa pracy na łamach tygodników prasowych, jak również w formie audycji radiowych. Fakt uczestnictwa w zespołach roboczych, jak i negocjacyjnych, przełożył się na jego udział w tworzeniu zapisów zakładowych / ponadzakładowych układów zbiorowych pracy m.in. dla sektora medycznego oraz pomocy społecznej.