Poradnik dla lekarzy e-skierowania
Poradnik dla lekarzy e-skierowania, czyli co lekarz powinien wiedzieć na temat eSkierowań, opracowany pod patronatem Ministerstwa Zdrowia, Centrum e-Zdrowia, oraz Prezesa Naczelnej Rady Lekarskiej, zawiera szereg podstawowych informacji dotyczacych tematyki skierowań, które od dnia 08 stycznia 2021r. stały elementem naszej rzeczywistości. Jeśli interesuje Państwa tematyka dokumentacji medycznej prowadzonej w postaci EDM, zapraszamy także do naszego opracowania „Od kiedy obowiązuje EDM„.

W jakiej postaci można wystawiać skierowania.
Zgodnie z art. 59aa. 1 Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1510, z późn. zm.) [dalej UOŚOZ], skierowanie jest wystawiane w postaci papierowej albo w postaci elektronicznej
Jednak zgodnie z art. 59aa ust. 2 UOŚOZ minister właściwy do spraw zdrowia uprawniony został do określenia w drodze rozporządzenia, wykazu świadczeń opieki zdrowotnej, dla których skierowania są wystawiane w postaci elektronicznej w Systemie Informacji Medycznej, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011r. o systemie informacji w ochronie zdrowia, zwanym dalej „SIM”, mając na uwadze sposób finansowania tych świadczeń oraz z uwzględnieniem zasad realizacji świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie skierowania.
Rozporządzenie w sprawie e-Skierowań.
Zgodnie z Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 15 kwietnia 2019r., w sprawie skierowań wystawianych w postaci elektronicznej w Systemie Informacji Medycznej (Dz.U. z 2019r., poz. 711). Wydanym na podstawie art. 59aa ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. UOŚOZ nw. skierowania należy prowadzić z zachowaniem wymogów dla EDM:
- Skierowania na ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne finansowane ze środków publicznych, o których mowa w art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, z wyłączeniem porady specjalistycznej – logopedia, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 31d tej ustawy. Zgodnie z art. 57 ust. 1 UOŚOZ ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne finansowane ze środków publicznych są udzielane na podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego. Zgodnie z art. 5 pkt 14) UOŚOZ lekarz ubezpieczenia zdrowotnego jest to lekarz, lekarz dentysta będący świadczeniodawcą, z którym NFZ zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, albo lekarz, lekarz dentysta, który jest zatrudniony lub wykonuje zawód u świadczeniodawcy, z którym NFZ zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej
- Skierowania na badania echokardiograficzne płodu finansowane ze środków publicznych,
- Skierowania na badania endoskopowe przewodu pokarmowego finansowane ze środków publicznych,
- Skierowania na badania medycyny nuklearnej finansowane ze środków publicznych oraz ze środków innych niż środki publiczne,
- Skierowania na badania rezonansu magnetycznego finansowane ze środków publicznych,
- Skierowania na badania tomografii komputerowej finansowane ze środków publicznych oraz ze środków innych niż środki publiczne.
- Skierowanie na leczenie szpitalne w szpitalu, który zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, o którym mowa w art. 58 UOŚOZ. Zgodnie z art. 58 UOŚOZ, świadczeniobiorca ma prawo do leczenia szpitalnego w szpitalu, który zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, na podstawie skierowania lekarza, lekarza dentysty lub felczera, jeżeli cel leczenia nie może być osiągnięty przez leczenie ambulatoryjne.
Świadczeniobiorca ma prawo do świadczeń z zakresu badań diagnostycznych, w tym medycznej diagnostyki laboratoryjnej, wykonywanych na podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, felczera ubezpieczenia zdrowotnego lub skierowania pielęgniarki lub położnej, o których mowa w art. 15a ust. 6 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2020 r. poz. 562, 567 i 945), będącej pielęgniarką ubezpieczenia zdrowotnego lub położną ubezpieczenia zdrowotnego.
Poradnia specjalistyczna - Logopedia
Znowelizowane przepisy określają, iż do wykazu świadczeń opieki zdrowotnej, dla których skierowania są wystawiane w postaci elektronicznej w SIM należą ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne finansowane ze środków publicznych, z wyłączeniem porady specjalistycznej – logopedia, pomimo, iż mieści się ona w wykazie świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (Dz. U. z 2016 r. poz. 357, z późn. zm.). Jest to przejawem dążenie ustawodawcy do utrzymania możliwości realizacji skierowań z zakresu porady specjalistycznej – logopedii, przez osoby fizyczne niewykonujące działalności leczniczej, a tym samym niezarejestrowanych w Rejestrze Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą, od której to rejestracji jest uzależniona możliwość realizacji e-skierowań wystawianych w SIM
Kiedy wystawia się e-Skierowania w postaci papierowej.
Zgodnie z art. 59aa ust 3 UOŚOZ skierowania ww., czyli te o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 59aa ust. 2 UOŚOZ, są wystawiane w postaci papierowej w przypadku:
- braku dostępu do systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 7 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011r. o systemie informacji w ochronie zdrowia;
- skierowania dla osoby o nieustalonej tożsamości;
- skierowania wystawianego przez lekarza, o którym mowa w art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 5 grudnia 1996r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz.U. z 2020r. poz. 514 i 567), albo pielęgniarkę i położną, o których mowa w art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 15 lipca 2011r. o zawodach pielęgniarki i położnej.
W jaki sposób należy przekazać dane skierowania.
Zgodnie z art. 59b ust. 2 UOŚOZ
cyt.: „(…)Informację, o której mowa w ust. 1, świadczeniobiorca otrzymuje: (…)
- na wskazany w systemie informacji w ochronie zdrowia, o którym mowa w ustawie z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia, adres poczty elektronicznej, jeżeli dotyczy;
- na wskazany w systemie informacji w ochronie zdrowia numer telefonu, w postaci wiadomości zawierającej co najmniej kod dostępu oraz informację o konieczności podania numeru PESEL – na żądanie świadczeniobiorcy wyrażone w Internetowym Koncie Pacjenta, o którym mowa w art. 7a ust. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia;
- w postaci wydruku – w przypadku braku wskazania w systemie informacji w ochronie zdrowia, o którym mowa w ustawie z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia, danych, o których mowa w pkt 1 i 2, oraz na żądanie świadczeniobiorcy, albo w innej uzgodnionej postaci zawierającej co najmniej klucz dostępu do skierowania lub kod dostępu (…)”.
Zgodnie z art. 59b ust. 2b UOŚOZ
cyt.: „(…)Do informacji, o której mowa w ust.1, świadczeniobiorca ma również dostęp w Internetowym Koncie Pacjenta, o którym mowa w art.7a ust.1 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011r. o systemie informacji w ochronie zdrowia, lub otrzymuje tę informację w sposób określony w ust. 2 lub 2c.(…)”.
Zgodnie z art. 59b ust. 2c UOŚOZ
cyt.: „(…)Informacja, o której mowa w ust. 1, obejmująca co najmniej kod dostępu może być przekazana również do aplikacji mobilnych użytkowanych przez świadczeniobiorcę, na jego żądanie.(…)”.


Errata dla podstawy prawnej oświadczenia.
Podstawą prawną dla oświadczenia, którego wzór wskazano w poradniku jest § 19 ust. 7 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2020r., poz 2316)
cyt.: „(…)W przypadku, o którym mowa w ust.6, świadczeniobiorca składa oświadczenie o niedokonaniu zgłoszenia w celu udzielenia świadczenia opieki zdrowotnej u innego świadczeniodawcy na podstawie tego skierowania. Oświadczenie to może zostać złożone za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności.(…)”.


Przepisy szczególne w okresie pandemii COVID-19
Obowiązek dostarczenia oryginału skierowania
Zgodnie z § 20 ust. 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2020r., poz 2316)
cyt.: „(…)Do odwołania wymóg, o którym mowa w art. 20 ust. 2a pkt1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. oświadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, dostarczenia oryginału skierowania nie później niż w terminie 14 dni roboczych od dnia wpisania na listę oczekujących na udzielenie świadczenia nie ma zastosowania(…)”.
Dostarczenie najpóźniej w dniu udzielenia świadczenia
Zgodnie z § 20 ust. 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2020r., poz 2316)
cyt.: „(…)Świadczeniobiorca ma obowiązek dostarczyć świadczeniodawcy oryginał skierowania w terminie 21 dni od dnia odwołania stanu epidemii, jednakże nie później niż w dniu udzielenia świadczenia opieki zdrowotnej wykonywanego na podstawie tego skierowani(…)”.
Skan, zdjęcie skierowania lub dane uwidocznione na skierowaniu
Zgodnie z § 20 ust. 5 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2020r., poz 2316)
cyt.: „(…)W przypadku świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności, przy braku możliwości dostarczenia skierowania, świadczeniobiorca przekazuje w dniu udzielenia świadczenia skan albo zdjęcie skierowania za pośrednictwem tych systemów, albo, jeżeli nie ma takiej możliwości, przekazuje świadczeniodawcy dane uwidocznione na tym skierowaniu.(…)”.
Brak możliwoci określenia statusu skierowania
Zgodnie z § 20 ust. 6 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2020r., poz 2316) w brzemieniu nadanym treścią Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 stycznia 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2021r., poz. 91)
cyt.: „(…)W przypadku gdy świadczeniodawca z przyczyn organizacyjno-technicznych nie może zidentyfikować i określić w systemie teleinformatycznym, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia, statusu skierowania określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 59aa ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w celu wpisania świadczeniobiorcy na listę oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej lub udzielenia mu świadczenia opieki zdrowotnej wystarczające jest podanie przez świadczeniobiorcę, za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności, podstawowych informacji zawartych w skierowaniu oraz:
- klucza dostępu do skierowania, o którym mowa w art. 59b ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r.o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, albo
- kodu dostępu, o którym mowa w art. 59b ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, oraz numeru PESEL, a w przypadku jego braku – serii i numeru paszportu albo innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, albo
- numeru identyfikującego skierowanie(…)”.
Oświadczenie świadczeniobiorcy
Zgodnie z § 20 ust. 7 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2020r., poz 2316)
cyt.: „(…)W przypadku, o którym mowa w ust.6, świadczeniobiorca składa oświadczenie o niedokonaniu zgłoszenia w celu udzielenia świadczenia opieki zdrowotnej u innego świadczeniodawcy na podstawie tego skierowania. Oświadczenie to może zostać złożone za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności.(…)”.
Zmiana statusu skierowania
Zgodnie z § 20 ust. 7a Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2020r., poz 2316)
cyt.: „(…)Narodowy Fundusz Zdrowia jest obowiązany do zmiany statusu skierowań w postaci elektronicznej zrealizowanych przez świadczeniodawców, o których mowa w ust. 6, na podstawie informacji przekazanych Narodowemu Funduszowi Zdrowia w celu rozliczenia świadczeń opieki zdrowotnej.(…)”.
Zgodnie z § 20 ust. 7a Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2020r., poz 2316)
cyt.: „(…)Podmioty wykonujące działalność leczniczą udzielające świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków innych niż środki publiczne, które udzieliły świadczeń na podstawie informacji, o których mowa w ust. 6, są obowiązane do zmiany statusu skierowań w postaci elektronicznej, w terminie 3 miesięcy od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii(…)”.
Ponowne wpisanie w kolejkę
Zgodnie z § 20 ust. 8 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2020r., poz 2316)
cyt.: „(…)Do odwołania świadczeniobiorca, który nie zgłosił się na ustalony termin udzielenia świadczenia opieki zdrowotnej i został z tego powodu skreślony z listy oczekujących, o której mowa w art. 20 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, podlega przywróceniu na tę listę bez konieczności uprawdopodobnienia, że niezgłoszenie się nastąpiło z powodu siły wyższej. Wniosek o przywrócenie na listę oczekujących, o którym mowa w art. 20 ust. 10f ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, świadczeniobiorca zgłasza nie później niż w terminie 14 dni od dnia odwołania stanu epidemii..(…)”.
Źródło informacji.
Link aktywny [01.11.2021r.] Poradnik dla lekarzy e-skierowania
Link aktywny [01.11.2021r.] Pytania i odpowiedzi e-skierowania (FAQ)
Link aktywny [01.11.2021r.] Instrukcja obsługi e-skierowań
Rozporządzene Rady Ministrów z dnia 14 stycznia 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2021r., poz. 91)