Zwolnienie na telefon - jest taka możliwość ale ...
Zwolnienie na telefon. Czy uprawniony lekarz może je wystawić? Jakie warunki powinny zostać spełnione? To życiowe pytanie zadają sobie nie tylko osoby uprawnione do wystawiania zaświadczeń o niezdolności do pracy, ale także sami pacjenci. W związku z licznymi kontrowersjami postanowiliśmy poprosić o stanowisko w sprawie Ministerstwo Zdrowia.
Uprzedzając fakty podajemy odpowiedź na pytanie.
Kto jest upoważniony do wystawiania zaświadczeń lekarskich.
Zgodnie z art. 54 ust. 1 Ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. 1999 nr 60 poz. 636 ze zm.) „(…) Zakład Ubezpieczeń Społecznych upoważnia do wystawiania zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby, pobytu w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne albo o konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny, zwanych dalej „zaświadczeniem lekarskim”, lekarza, lekarza dentystę, felczera lub starszego felczera, zwanych dalej „wystawiającym zaświadczenie lekarskie” (…)”
Kiedy dochodzi do skutku.
Następuje to „(…) po złożeniu, w formie pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego, podpisanego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo z wykorzystaniem sposobu potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych dostępnego w systemie teleinformatycznym udostępnionym bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, na elektroniczną skrzynkę podawczą Zakładu Ubezpieczeń Społecznych utworzoną zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2017 r. poz. 570, z 2018 r. poz. 1000, 1544 i 1669 oraz z 2019 r. poz. 60), zwaną dalej „elektroniczną skrzynką podawczą Zakładu Ubezpieczeń Społecznych”, oświadczenia, że zobowiązuje się do przestrzegania zasad orzekania o czasowej niezdolności do pracy i wykonywania obowiązków wynikających z przepisów ustawy i przepisów o ochronie danych osobowych (…)”.
Forma zaświadczenia lekarskiego elektroniczna / papierowa.
Zgodnie z art. 55 ust. 1 ww. Ustawy „(…) zaświadczenie lekarskie jest wystawiane zgodnie ze wzorem ustalonym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego udostępnionego bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w formie dokumentu elektronicznego podpisanego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo z wykorzystaniem sposobu potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych dostępnego w systemie teleinformatycznym udostępnionym bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (…)”.
Forma zaświadczenia lekarskiego elektroniczna / papierowa.
Zgodnie z art. 55 ust. 1 ww. Ustawy „(…) zaświadczenie lekarskie jest wystawiane zgodnie ze wzorem ustalonym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego udostępnionego bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w formie dokumentu elektronicznego podpisanego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo z wykorzystaniem sposobu potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych dostępnego w systemie teleinformatycznym udostępnionym bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (…)”.
Zaświadczenie lekarskie określające niezdolność do pracy.
Zgodnie z art. 55 ust. 3 pkt. 5) ww. Ustawy „(…) zaświadczenie lekarskie zawiera: (…) okres orzeczonej czasowej niezdolności do pracy, w tym okres pobytu w szpitalu (…)”
"Następuje po przeprowadzeniu bezpośredniego badania.
Zgodnie z art. 55 ust. 4 pkt. 1) ww. Ustawy „(…) orzekanie o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby, pobytu w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne lub o konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny: (…) 1) następuje po przeprowadzeniu bezpośredniego badania stanu zdrowia ubezpieczonego lub chorego członka rodziny; (…)”. To właśnie ten przepis sprawił, że zwolnienie na telefon jest tematem wymagającym głębszej analizy. Zwolnienie na telefon teoretycznie bowiem może wywołać nieoczekiwane negatywne skutki dla osoby wystawiającej.
Kontrola ZUS.
Zgodnie z art. 60 ust. 1 pkt. 1) ww. Ustawy „(…) w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w wystawianiu zaświadczeń lekarskich, w szczególności gdy zaświadczenie lekarskie zostało wystawione: (…) 1) bez przeprowadzenia bezpośredniego badania ubezpieczonego – Zakład Ubezpieczeń Społecznych może, w formie decyzji, cofnąć upoważnienie, o którym mowa w art. 54 ust. 1, na okres nieprzekraczający 12 miesięcy od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna. (…)” Aby zwolnienie na telefon było bezpieczne dla wystawiających należy rozstrzygnąć, o tym, jaki jest zakres znaczeniowy słowa „przeprowadzenie bezpośredniego badania”.
Orzekanie o stanie zdrowia za pośrednictwem systemów łączności.
Zgodnie z art. 42 ust. 1 Ustawy z dnia 5 grudnia 1996r., o zawodach lekarza i lekarza dentysty (tj. Dz.U. Dz.U. 2019 poz. 537) „(…) Lekarz orzeka ostanie zdrowia określonej osoby po uprzednim, osobistym jej zbadaniu lub zbadaniu jej za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności, a także po analizie dostępnej dokumentacji medycznej tej osoby (…)”.
Szczególne regulacje dot. stanu epidemii.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz.U. z 2020r., poz. 491) stanowi, iż w okresie od dnia 14 marca 2020r. do odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej ogłasza się stan epidemii w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2.
Dopuszczalne staje się telefoniczne ustalenie tożsamości.
Zgodnie z § 8 ust. 1 ww. Rozporządzenia cyt.: „(…) w okresie, o którym mowa w § 1,podmioty udzielające świadczeń opieki zdrowotnej za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności potwierdzają tożsamość świadczeniobiorcy, o którym mowa w art. 50 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. oświadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z2019r. poz.1373, z późn. zm.), na podstawie danych przekazanych przez tego świadczeniobiorcę za pośrednictwem tych systemów, w tym przez telefon (…)”.
Uzyskanie jednoznacznego stanowiska dotyczącego tematu „Zwolnienie na telefon” stało się w naszej ocenie koniecznością. Uwagi i obawy podnoszone przez personel uprawniony do wystawiania zaświadczeń lekarskich przekonał nas do tego, aby wystąpić ze stosownym pytaniem do Ministerstwa Zdrowia.
Ministerstwo Zdrowia ponownie staje na wysokości zadania.
Poniżej przedstawiamy Państwu udzielone wyjaśnienia przez Ministerstwo Zdrowia, w odpowiedzi na nasze zapytanie dotyczące tematu.
W treści korespondencji MZ czytamy.: „(…) Zasady i tryb orzekania o czasowej niezdolności do pracy oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich zostały określone w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (ustawa) oraz w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 listopada 2015 r. w sprawie trybu i sposobu orzekania o czasowej niezdolności do pracy, wystawiania zaświadczenia lekarskiego oraz trybu i sposobu sprostowania błędu w zaświadczeniu lekarskim (rozporządzenie) (…)”.
Dalej czytamy „(…) Zgodnie z w/w przepisami orzeczenie o czasowej niezdolności do pracy oraz wystawienie zaświadczenia lekarskiego może nastąpić wyłącznie po przeprowadzeniu bezpośredniego badania stanu zdrowia ubezpieczonego lub chorego członka rodziny (art. 55 ust. 4 ustawy oraz § 6 ust. 1 rozporządzenia). Przy orzekaniu i wystawianiu zaświadczenia lekarskiego należy uwzględnić wszystkie okoliczności istotne dla oceny stanu zdrowia i upośledzenia funkcji organizmu powodujące czasowe niezdolności do pracy oraz rodzaj i warunki pracy ubezpieczonego (§ 3 oraz § 6 ust. 2 rozporządzenia). Lekarz zobowiązany jest udokumentować ustalenia w tym zakresie w indywidualnej dokumentacji medycznej. Uregulowania te dotyczą wystawiania zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy zarówno w postaci elektronicznej jak i w postaci papierowej (…)”.
Ministerstwo Zdrowia podsumowując podkreśla cyt.: „(…) Proszę również mieć na uwadze rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii, które wyraźnie wskazuje na konieczność komunikacji pacjenta oraz podmiotu udzielającego świadczeń opieki zdrowotnej za pomocą systemów teleinformatycznych lub systemów łączności, w tym również przez telefon. Dlatego, obecnie i do odwołania, wymagany jest przywołany środek komunikacji. Zważywszy na konieczność ograniczenia szybko rozprzestrzeniającego się wirusa, a także powstrzymania bezcelowych wizyt pacjentów w placówkach ochrony zdrowia, niewątpliwie przytoczona regulacja ma znacznie kluczowe oraz nadrzędne (…)”.
Kontakt z pacjentem przez telefon.
Więcej informacji na temat kontaktu z pacjentem przez telefon znajdą Państwo w naszym opracowaniu pod tym samym tytułem. „Kontakt z pacjentem przez telefon„. W naszym opracowaniu znajdą Państwo schemat rozmowy w celu ustalenia tożsamości dzwoniącego oraz podstawy prawne dla takiego działania. W naszej ocenie jest to lektura obowiązkowa, do tematu zwolnienie na telefon.
Procedura udostępniania dokumentacji medycznej. Kompletny zestaw wzorów dokumentów i ich opis.
79,00 pln
Udzielanie informacji na temat stanu zdrowia pacjenta, na temat udzielonych mu świadczeń zdrowotnych.
Omówienie różnych wariantów i przypadków. Przedstawienei schematu graficznego prawidłowej procedury.
49,00 pln
Procedura wydawanie recept w podmiotach medycznych.
Omówienie tematu z komentarze praktycznym. Opis procedury postępowania w przypadku wydawania recept, zleceń, wydruków. Wzory formularzy gotowe do stosowania.
59,00 pln
Procedura realizacji praw osób, których dane dotyczą z art. 15-21 RODO to narzędzie, które ułatwi Państwu spełnienie obowiązków ADO.
149,00 pln
Jeśli chcesz poznać naszą pełną ofertę, pobierz listę dokumentów RODO, jakimi dysponujemy. W naszej ofercie znajdą Państwo, kompletne procedury postępowania, wzory dokumentacji RODO, wypełnione dokumenty, artykuły, opracowania dydaktyczne.
