Tryb ustalania procedury zgłoszeń wewnętrznych
Tryb ustalania procedury zgłoszeń wewnętrznych – dnia 25 września br. weszły w życie przepisy Ustawy z dnia 14 czerwca 2024r.,o ochronie sygnalistów [dalej UoS]. Jednym z obowiązków, o jakich mowa w UoS, jest obowiązek ustalenia przez podmioty prawne wewnętrznych procedur dokonywania zgłoszeń naruszeń prawa i podejmowania działań następczych [dalej: procedurą zgłoszeń wewnętrznych]. Przepisu UoS narzucają jednak ściśle określone warunki, jakie należy spełnić, przy ustalaniu treści procedury zgłoszeń wewnętrznych.
Obowiązek przestrzegania wymogów określonych w UoS...
Podmiot prawny, o jakim mowa w przepisie, ma ograniczoną swobodę w decydowaniu o tym, jakie reguły postępowania będą obowiązywać przy dokonywaniu zgłoszeń naruszeń prawa i przy podejmowania działań następczych. Swoboda podmiotu prawnego ograniczona została poprzez obowiązek takiego, określenia zasad w procedurze zgłoszeń wewnętrznych, aby pozostawały one w zgodzie z wymogami rozdziału 3 UoS. Pamiętać należy o treści art. 54 ust. 1 UoS, zgodnie z którym kto, chcąc, aby inna osoba nie dokonała zgłoszenia, uniemożliwia jej to lub istotnie utrudnia, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Innymi słowy podmiot prawny dokonując ustalenia treści procedury zgłoszeń wewnętrznych, powinien dokonać go, w taki sposób, aby przede wszystkim procedura pozostawała w zgodzie z wymogami określonymi w rozdziale 3 UoS, w przeciwnym bowiem wypadku cytowany art. 54 ust. 1 UoS mógłby znaleźć swoje zastosowanie.
Ustalenie treści procedury po konsultacjach ...
1) zakładową organizacją związkową albo zakładowymi organizacjami związkowymi, jeżeli w podmiocie prawnym działa więcej niż jedna zakładowa organizacja związkowa, albo
2) przedstawicielami osób świadczących pracę na rzecz podmiotu prawnego, wyłonionymi w trybie przyjętym w podmiocie prawnym, jeżeli nie działa w nim zakładowa organizacja związkowa.
Podmiot prawny:
W przepisie mowa jest o podmiocie prawnym. Podmiotem prawnym, na gruncie UoS jest podmiot prywatny lub podmiot publiczny. Podmiotem prywatnym na gruncie UoS jest osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadającą osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną, lub pracodawca, jeżeli nie są podmiotami publicznymi. Podmiotem publicznym na gruncie UoS jest – należy przez to rozumieć podmiot wskazany w art. 3 ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego (Dz. U. z 2023 r. poz. 1524). Podmiot, o jakim mowa w przepisie, to taki podmiot, który ustala procedurę zgłoszeń wewnętrznych.
Konsultacje:
Procedura zgłoszeń wewnętrznych ustalana jest po konsultacjach. Innymi słowy podmiot o jakim mowa w przepisie zobowiązany jest przed ustaleniem procedury zgłoszeń wewnętrznych, przeprowadzić konsultację. Przyjąć należy i konsultacje, o jakich mowa w przepisie, za swój przedmiot mieć będą treść proponowanej przez podmiot prawny procedury zgłoszeń wewnętrznych. Wskazać należy, na istotne różnice pomiędzy trybem konsultacji, a trybem dokonywania uzgodnień. W przypadku bowiem obowiązku dokonania uzgodnienia, działa inny mechanizm, mechanizm który w efekcie ma doprowadzić do wspólnego stanowiska stron prowadzących uzgodnienia. W przypadku konsultacji, istotne jest to, aby w kierunku dokonania uzgodnień zmierzać, natomiast po pierwsze obowiązku, takiego strony prowadzące konsultacje nie maja, ani nie niweluje faktu przeprowadzenia konsultacji to, iż nie zakończyły się one wypracowaniem zgodnego wspólnego stanowiska konsultacyjnego. Innymi słowy podmiot prawny uprawniony jest do ustalenia procedury zgłoszeń wewnętrznych, pod warunkiem przeprowadzenia konsultacji, o jakich mowa w przepisie, bez znaczenia jest to, jakimi rozstrzygnięciami ww. konsultacje się zakończą. Innymi słowy, podmiot prawny uprawniony jest do ustalenia procedury zgłoszeń wewnętrznych, nawet w sytuacji, kiedy to po przeprowadzonych konsultacjach, nie osiągnięto wspólnego uzgodnienia, co do treści procedury zgłoszeń wewnętrznych. Podmiot prawny, jaki zobowiązany jest przepisami UoS do ustalenia procedury zgłoszeń wewnętrznych, nie zostaje zwolniony z ww. obowiązku, obowiązku ustalenia procedury zgłoszeń wewnętrznych, nawet w sytuacji, kiedy to w ramach konsultacji stanowisko końcowe którejkolwiek, albo wszystkich, ze stron prowadzących konsultacje, łącznie ze stanowiskiem samego podmiotu prawnego (czego nie można wykluczyć) jest stanowiskiem, jakie kategorycznie przeciwstawia się w ogóle ustaleniu procedury zgłoszeń wewnętrznych. Innymi słowy nawet w sytuacji, kiedy konsultacje zakończone zostały wspólnym ustaleniem wszystkich stron, łącznie z podmiotem prawnym zobowiązanym do ustalenia procedury zgłoszeń wewnętrznych, ustaleniem zakładającym odstąpienie od ustalenia procedury zgłoszeń wewnętrznych w podmiocie prawnym, jaki jest do tego zobowiązany na gruncie przepisów UoS, nie wywoła to skutku w postaci możliwości odstąpienia przez podmiot prawny zobowiązany od realizacji nałożonego na niego obowiązku. Dla podmiotu prawnego, stanowiska, prezentowane w ramach konsultacji, co do zasady również nie mają charakteru wiążącego, przepis zakłada bowiem, iż warunkiem koniecznym jest jedynie wszczęcie, prowadzenie i zakończenie konsultacji, na zasadach określonych przepisami UoS, czyli ich przeprowadzenie.
Konsultacje ze związkami zawodowymi:
W przepisie mowa jest o zakładowej organizacji związkowej. Zgodnie z art. 12 ust. 1 Ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. 1991 nr 55 poz. 234 ze zm.) [dalej UoZZ] związek zawodowy powstaje z mocy uchwały o jego utworzeniu, podjętej przez co najmniej 10 osób uprawnionych do tworzenia związków zawodowych. Zgodnie z art. 25(1) UoZZ uprawnienia zakładowej organizacji związkowej przysługują organizacji zrzeszającej co najmniej 10 członków będących: pracownikami u pracodawcy objętego działaniem tej organizacji lub innymi niż pracownicy osobami wykonującymi pracę zarobkową, które świadczą pracę przez co najmniej 6 miesięcy na rzecz pracodawcy objętego działaniem tej organizacji. Z uwagi na obowiązek konsultacji, o jakim mowa w analizowanym przepisie, należy wskazać, iż zgodnie z art. 34 ust. 1 UoZZ przepisy art. 25(1)-33(1) UoZZ stosuje się do międzyzakładowej organizacji związkowej obejmującej swoim działaniem pracodawcę. Innymi słowy obwiązek przeprowadzenia konsultacji, o jakim mowa w przepisie realizowany powinien być zarówno z zakładowymi, jak i międzyzakładowymi organizacjami związkowymi, jakie zakresem swojego działania objęły danego pracodawcę. W jednym konkretnym przypadku, konsultacja, o jakich mowa w przepisie przeprowadzane są ze wszystkimi organizacjami związkowymi, działającymi w podmiocie prawnym. Innymi słowy ze wszystkimi zakładowymi i międzyzakładowymi organizacjami związkowymi konsultacje powinny być przeprowadzone, jeśli więcej niż jedna objęła swoim zakresem działania pracodawcę.
Konsultacje z przedstawicielem załogi:
W jednym konkretnym przypadku, konsultacje przeprowadzane są z przedstawicielami osób świadczących pracę na rzecz podmiotu prawnego, wtedy gdy nie działa w nim zakładowa organizacja związkowa. Przyjąć jednak należy, iż chodzi o sytuację, w której nie działa żadna zakładowa organizacja związkowa i żadne między zakładowa organizacja związkowa. Przedstawiciel, o jakim mowa w przepisie, to osoba która wyłoniona zostaje w określonym trybie, trybie, jaki przyjęty został w podmiocie prawnym.
Zmiana treści procedury po konsultacjach ...
Objęcie podmiotu prawnego działaniem organizacji związkowej, ale już po ustaleniu procedury zgłoszeń wewnętrznych, pozostaje bez wpływu na dokonane ustalenia z przedstawicielami osób świadczących pracę na rzecz podmiotu prawnego. Tak samo, jak bez wpływu na dokonane konsultacje pozostaje fakt, zaprzestania działalności organizacji związkowych, które prowadziły konsultacje, już po ustaleniu procedury zgłoszeń wewnętrznych.
Przepis nie stanowi o tym wprost, jednak fakt iż ustawodawca przyznaje załodze podmiotu prawnego prawo do reprezentowania ich interesów w ramach konsultacji, przy udziale organizacji związkowych, czy ich przedstawiciela, zmiany procedury zgłoszeń wewnętrznych, również powinny być dokonywane w trybie właściwym dla jej ustalenia.
Minimalny i maksymalny czas trwania konsultacji ...
Czas trwania konsultacji:
Konsultacje, o jakich mowa w przepisie, to konsultacje, o jakich mowa w art. 24 ust. 3 UoS. Innymi słowy w przepisie mowa jest o konsultacjach, jakie przeprowadza podmiot prawny odpowiednio z organizacją, organizacjami związkowymi albo przedstawicielem osób świadczących pracę na rzecz podmiotu prawnego, przed ustaleniem procedury zgłoszeń wewnętrznych. Konsultacje, o jakich mowa w przepisie, trwać mają, określony czas. Konsultacje o jakich mowa w przepisie trwają nie krócej niż określony w przepisie czas, ale i trwają nie dłużej niż określony w przepisie czas. Konsultacje, o jakich mowa w przepisie trwają nie krócej niż 5 dni. Konsultacje, o jakich mowa w przepisie mają trwać nie dłużej niż 10 dni. Terminy o jakich mowa w przepisie, rozpoczyna ją swój bieg, od dnia przestawienia przez podmiot prawny projektu procedury zgłoszeń wewnętrznych. Innymi słowy to podmiot prawny, jest tym, który przedstawia projekt procedury zgłoszeń wewnętrznych. Obowiązkiem podmiotu prawnego, jest zatem przygotowanie projektu procedury zgłoszeń wewnętrznych celem przedstawienia go odpowiednio organizacji, organizacjom związkowym albo przedstawicielowi osób świadczących pracę na rzecz podmiotu prawnego.
Kiedy wchodzi w życie procedura zgłoszeń wewnętrznych ...
Termin wejścia w życie procedury zgłoszeń wewnętrznych:
W przepisie mowa jest o wewnętrznej procedurze dokonywania zgłoszeń naruszeń prawa i podejmowania działań następczych. Procedura o jakiej mowa w przepisie, ustalona w trybie, o jakim mowa w przepisie, wchodzi w życie w określonym terminie. Terminem, o jakim mowa w przepisie, jest termin 7 dni, liczony od dnia wystąpienia konkretnego zdarzenia. Zdarzeniem, o jakim mowa w przepisie, które rozpoczyna bieg 7 dniowego terminu jest dzień, w którym doszło do podania procedury zgłoszeń wewnętrznych do wiadomości osób wykonujących pracę w podmiocie prawnym, u którego obowiązywać ma procedura zgłoszeń wewnętrznych. Konsekwencją upływu terminu, o jakim mowa w przepisie, jest rozpoczęcie obowiązywania w podmiocie prawnym procedury zgłoszeń wewnętrznych. Innymi słowy warunkiem koniecznym po ustaleniu procedury zgłoszeń wewnętrznych, dla jej obowiązywania jest podanie jej do wiadomości, w sposób o jakim mowa w przepisie, oraz upływ 7 dniowego terminu. Podanie do wiadomości, musi nastąpić w określony sposób. Sposób, w jaki procedura zgłoszeń wewnętrznych, jest podawana do wiadomości osobom wykonującym pracę w podmiocie prawnym musi być sposobem, jaki został przyjęty za obowiązujący w podmiocie prawnym.
Ustawa o ochronie sygnalistów - Procedura zgłoszeń wewnętrznych
Wzory oświadczeń kandydatów wymagane przy zatrudnieniu ... Lex Kamilek
