Monitoring wizyjny na salach chorych
Monitoring wizyjny na salach chorych – wątpliwości Rzecznika Praw Obywatelskich, oraz wyjaśnienia Ministerstwa Zdrowia, jako odpowiedź w temacie znowelizowanych przepisów dotyczących dopuszczalności stosowania monitoringu wizyjnego w salach, w których są udzielane świadczenia zdrowotne, jeżeli jest to konieczne w procesie leczenia pacjentów lub do zapewnienia im bezpieczeństwa – w przypadku szpitali, zakładów opiekuńczo-leczniczych, zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych, zakładów rehabilitacji leczniczej i hospicjów.
Nowelizacja przepisów i zmienione zasady ...
Zagadnienie dotyczące zasad stosowania monitoringu wizyjnego w podmiotach leczniczych uregulowane zostało na gruncie przepisów, zarówno Kodeksu pracy, jak i Ustawy z dnia 15 kwietnia 2011r., o działalności leczniczej [dalej UDL] oraz przepisów szczególnych. Za sprawą nowelizacji, jaka dokonana została (art. 5) w związku z wejściem w życie dnia 06.09.2023r. Ustawy z dnia 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw [Dz.U.2023.1675], dokonano istotnej zmiany w zakresie zasad stosowania monitoringu wizyjnego w podmiotach wykonujących działalność lecznicza.
Przepisy przed zmianą ...
Art. 23a ust. 1 Ustawa o działalności leczniczej
Kierownik podmiotu wykonującego działalność leczniczą może określić w regulaminie organizacyjnym sposób obserwacji pomieszczeń:
- ogólnodostępnych, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów lub pracowników pomieszczeń,
- w których są udzielane świadczenia zdrowotne oraz pobytu pacjentów, w szczególności pokoi łóżkowych, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, przebieralni, szatni, jeżeli wynika to z przepisów odrębnych
– za pomocą urządzeń umożliwiających rejestrację obrazu (monitoring).
Przepisy po zmianie ...
Art. 23a ust. 1 Ustawa o działalności leczniczej
Kierownik podmiotu wykonującego działalność leczniczą może określić w regulaminie organizacyjnym sposób obserwacji pomieszczeń:
- ogólnodostępnych, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów lub pracowników,
- w których są udzielane świadczenia zdrowotne oraz pobytu pacjentów, w szczególności pokoi łóżkowych, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, przebieralni, szatni, jeżeli wynika to z przepisów odrębnych,
- w których są udzielane świadczenia zdrowotne, jeżeli jest to konieczne w procesie leczenia pacjentów lub do zapewnienia im bezpieczeństwa – w przypadku szpitali, zakładów opiekuńczo-leczniczych, zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych, zakładów rehabilitacji leczniczej i hospicjów
– za pomocą urządzeń umożliwiających rejestrację obrazu (monitoring), uwzględniając konieczność poszanowania intymności i godności pacjenta, w tym przekazywanie obrazu z monitoringu w sposób uniemożliwiający ukazywanie intymnych czynności fizjologicznych, potrzebę zastosowania monitoringu w danym pomieszczeniu oraz konieczność ochrony danych osobowych.
Standardy Ochrony Małoletnich w medycynie
HR - wzory oświadczeń osób zatrudnianych Lex Kamilek
Wystąpienie RPO ...
Jak czytamy w Komunikacie RPO cyt.: „(…) Znowelizowane przepisy ustawy o działalności leczniczej poszerzają uprawnienia kierowników podmiotów leczniczych w zakresie stosowania monitoringu w pomieszczeniach, w których udzielane są świadczenia zdrowotne. Zdaniem obywateli nowe przepisy nadmiernie ingerują w prawo do prywatności i ochronę danych osobowych pacjentów. RPO Marcin Wiącek pisze w tej sprawie do minister zdrowia Izabeli Leszczyny. (…).”
Wyjaśnienia MZ ...
MZ wyjaśnia w sowim stanowisku, iż zmiany, jakie weszły w życie w istocie cyt.: „(…) nie wprowadziły nieznanych dotąd rozwiązań, zwiększają zaś wykorzystanie potencjału monitoringu do poprawy bezpieczeństwa pacjentów.(…)”. MZ wskazuje jednak przy tym, na istotę zmian, która sprowadza się do stworzenia możliwości, możliwości którą posiada tylko i wyłącznie kierownik podmiotu leczniczego. Możliwości, jaką jest podejmowania decyzji w sprawie stosowania monitoringu wizyjnego cyt.: „(…) bez odrębnej podstawy prawnej (…)”, jeśli chodzi o pomieszczenia, w których udzielane są świadczenia zdrowotne, w określonych w przepisie jednostkach. W treści odpowiedzi czytamy ponadto, iż cyt.: „(…) zastosowanie monitoringu, mimo że możliwe tylko w części podmiotów leczniczych, (…) wymaga ustalenia rzeczywistej potrzeby stosowania monitoringu w danym miejscu, nie będzie mogło być ono uznaniowe – przepis wprowadza konkretne przesłanki w tym zakresie (konieczność w procesie leczenia pacjentów lub zapewnienie im bezpieczeństwa). (…)”. W ocenie MZ powyższe skutkuje tym, iż cyt.: „(…) decyzja o instalacji monitoringu powinna być poprzedzona analizą, co do konieczności wykorzystania tego rozwiązania. Wskazano ponadto, iż obowiązkiem kierownika, uprawnionego podmiotu medycznego do stosowania monitoringu wizyjnego, cyt.: „(…) uwzględnienia w przypadku stosowania monitoringu konieczności poszanowania intymności i godności pacjenta, w tym przekazywania obrazu z monitoringu w sposób uniemożliwiający ukazywanie intymnych czynności fizjologicznych, potrzeby zastosowania monitoringu w danym pomieszczeniu, konieczności ochrony danych osobowych. (…)”. Jest to o tyle istotne, z punktu widzenia kierowników podmiotów leczniczych, podejmujących decyzję o zastosowaniu monitoringu wizyjnego, iiż odpowiedzialność za wykorzystanie monitoringu ponosi wprost właśnie kierownik podejmujący decyzję.
Jakie formy monitoringu mogą być stosowane ...
Monitoring wizyjny w salach chorych, stał się tematem dyskusji i wymiany stanowisk, pomiędzy RPO a MZ. Zwrócić jednak należy uwagę, na fakt, iż nie tylko monitoring wizyjny w salach chorych, jest dopuszczalny na gruncie znowelizowanych przepisów UDL.
Monitoring pomieszczeń ogólnodostępnych ...
Kierownik podmiotu wykonującego działalność leczniczą może określić w regulaminie organizacyjnym sposób obserwacji pomieszczeń:
- ogólnodostępnych, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów lub pracowników,
- w których są udzielane świadczenia zdrowotne oraz pobytu pacjentów, w szczególności pokoi łóżkowych, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, przebieralni, szatni, jeżeli wynika to z przepisów odrębnych,
- w których są udzielane świadczenia zdrowotne, jeżeli jest to konieczne w procesie leczenia pacjentów lub do zapewnienia im bezpieczeństwa -w przypadku szpitali, zakładów opiekuńczo-leczniczych, zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych, zakładów rehabilitacji leczniczej i hospicjów
– za pomocą urządzeń umożliwiających rejestrację obrazu (monitoring), uwzględniając konieczność poszanowania intymności i godności pacjenta, w tym przekazywanie obrazu z monitoringu w sposób uniemożliwiający ukazywanie intymnych czynności fizjologicznych, potrzebę zastosowania monitoringu w danym pomieszczeniu oraz konieczność ochrony danych osobowych.
Podsumowanie
- W przepisie mowa jest o pomieszczeniach ogólnodostępnych, jakie znajdują się w podmiocie wykonującym działalność leczniczą.
- W przepisie mowa jest o tym, iż sposób obserwacji pomieszczeń ogólnodostępnych może zostać określony, tylko wtedy, kiedy jest to niezbędne.
- Sposób obserwacji ma być niezbędny do tego, aby zapewnione zostało bezpieczeństwo pacjentów.
- Sposób obserwacji ma być niezbędny do tego, aby zapewnione zostało bezpieczeństwo pracowników.
- Z użycia kwantyfikatora „lub” wynika, że sposób obserwacji ma być niezbędny do tego, aby zapewnione zostało bezpieczeństwo pacjentów albo zapewnione zostało bezpieczeństwo pracowników, albo zapewnione zostało bezpieczeństwo pacjentów i pracowników, łącznie.
Monitoring pomieszczeń w których udzielane są świadczenia zdrowotne - wg. przepisów
Kierownik podmiotu wykonującego działalność leczniczą może określić w regulaminie organizacyjnym sposób obserwacji pomieszczeń:
- ogólnodostępnych, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów lub pracowników,
- w których są udzielane świadczenia zdrowotne oraz pobytu pacjentów, w szczególności pokoi łóżkowych, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, przebieralni, szatni, jeżeli wynika to z przepisów odrębnych,
- w których są udzielane świadczenia zdrowotne, jeżeli jest to konieczne w procesie leczenia pacjentów lub do zapewnienia im bezpieczeństwa -w przypadku szpitali, zakładów opiekuńczo-leczniczych, zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych, zakładów rehabilitacji leczniczej i hospicjów
– za pomocą urządzeń umożliwiających rejestrację obrazu (monitoring), uwzględniając konieczność poszanowania intymności i godności pacjenta, w tym przekazywanie obrazu z monitoringu w sposób uniemożliwiający ukazywanie intymnych czynności fizjologicznych, potrzebę zastosowania monitoringu w danym pomieszczeniu oraz konieczność ochrony danych osobowych.
Podsumowanie
- W przepisie mowa jest o pomieszczeniach w których udzielane są świadczenia zdrowotne, jakie znajdują się w podmiocie wykonującym działalność leczniczą.
- W przepisie mowa jest o pomieszczeniach pobytu pacjentów, jakie znajdują się w podmiocie wykonującym działalność leczniczą.
- W przepisie mowa jest o pomieszczeniach wskazanych, ale ich wyliczenie nie tworzy katalogu zamkniętego.
- W przepisie mowa jest o pokojach łóżkowych.
- W przepisie mowa jest pomieszczeniach higieniczno–sanitarnych.
- W przepisie mowa jest o przebieralniach.
- W przepisie mowa jest o szatniach.
- Sposób obserwacji pomieszczeń, jakie wymienione zostały w przepisie, może zostać określony tylko wtedy, kiedy wynika to z przepisów odrębnych. Innymi słowy określenie sposobu obserwacji pomieszczeń, o jakich mowa w przepisie możliwe jest tylko i wyłącznie, jeśli odrębne przepisy wprowadzają takie rozwiązanie.
Monitoring pomieszczeń w których udzielane są świadczenia zdrowotne - wg. podmiotów
Kierownik podmiotu wykonującego działalność leczniczą może określić w regulaminie organizacyjnym sposób obserwacji pomieszczeń:
- ogólnodostępnych, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów lub pracowników,
- w których są udzielane świadczenia zdrowotne oraz pobytu pacjentów, w szczególności pokoi łóżkowych, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, przebieralni, szatni, jeżeli wynika to z przepisów odrębnych,
- w których są udzielane świadczenia zdrowotne, jeżeli jest to konieczne w procesie leczenia pacjentów lub do zapewnienia im bezpieczeństwa -w przypadku szpitali, zakładów opiekuńczo-leczniczych, zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych, zakładów rehabilitacji leczniczej i hospicjów
– za pomocą urządzeń umożliwiających rejestrację obrazu (monitoring), uwzględniając konieczność poszanowania intymności i godności pacjenta, w tym przekazywanie obrazu z monitoringu w sposób uniemożliwiający ukazywanie intymnych czynności fizjologicznych, potrzebę zastosowania monitoringu w danym pomieszczeniu oraz konieczność ochrony danych osobowych.
Podsumowanie
- W przepisie mowa jest o pomieszczeniach w których udzielane są świadczenia zdrowotne.
- W przepisie mowa jest o tym, że określenie sposobu obserwacji pomieszczeń, o jakich mowa w przepisie musi być koniecznością.
- W przepisie mowa jest tym, że określenie sposobu obserwacji pomierzeń, o jakich mowa w przepisie, musi być koniecznością ocenioną z punktu widzenia procesu leczenia pacjentów.
- W przepisie mowa jest tym, że określenie sposobu obserwacji pomierzeń, o jakich mowa w przepisie, musi być koniecznością ocenioną z punktu widzenia bezpieczeństwa pacjentów. Innymi słowy określenie sposobu obserwacji pomieszczeń musi być konieczne dla tego, aby bezpieczeństwo zostało zapewnione, aby bezpieczeństwo pacjentów zostało zapewnione za sprawą określenia sposobu obserwacji w formie monitoringu.
- Z użycia kwantyfikatora „lub” wynika, że określenie sposobu obserwacji pomieszczeń, jest możliwe albo wtedy, kiedy jest to konieczne w procesie leczenia pacjentów, albo wtedy kiedy jest to konieczne dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów, albo wtedy kiedy jest to konieczne w procesie leczenia pacjentów oraz łącznie wtedy, kiedy jest to konieczne dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów.
- W przepisie mowa jest o szpitalach, gdzie sposób obserwacji pomieszczeń może zostać określony na warunkach o jakich mowa w przepisie.
- W przepisie mowa jest o zakładach opiekuńczo-leczniczych, gdzie sposób obserwacji pomieszczeń może zostać określony na warunkach o jakich mowa w przepisie.
- W przepisie mowa jest o zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych, gdzie sposób obserwacji pomieszczeń może zostać określony na warunkach o jakich mowa w przepisie.
- W przepisie mowa jest o zakładach rehabilitacji leczniczej, gdzie sposób obserwacji pomieszczeń może zostać określony na warunkach o jakich mowa w przepisie.
- W przepisie mowa jest o hospicjach, gdzie sposób obserwacji pomieszczeń może zostać określony na warunkach o jakich mowa w przepisie.
Elementy, jakie muszą zostać uwzględnione przy określaniu sposoby obserwacji ...
Kierownik podmiotu wykonującego działalność leczniczą może określić w regulaminie organizacyjnym sposób obserwacji pomieszczeń:
- ogólnodostępnych, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów lub pracowników,
- w których są udzielane świadczenia zdrowotne oraz pobytu pacjentów, w szczególności pokoi łóżkowych, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, przebieralni, szatni, jeżeli wynika to z przepisów odrębnych,
- w których są udzielane świadczenia zdrowotne, jeżeli jest to konieczne w procesie leczenia pacjentów lub do zapewnienia im bezpieczeństwa -w przypadku szpitali, zakładów opiekuńczo-leczniczych, zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych, zakładów rehabilitacji leczniczej i hospicjów
– za pomocą urządzeń umożliwiających rejestrację obrazu (monitoring), uwzględniając konieczność poszanowania intymności i godności pacjenta, w tym przekazywanie obrazu z monitoringu w sposób uniemożliwiający ukazywanie intymnych czynności fizjologicznych, potrzebę zastosowania monitoringu w danym pomieszczeniu oraz konieczność ochrony danych osobowych.
Podsumowanie
- Sposób obserwacji, o jakim mowa w przepisie realizowany jest za pomocą określonych urządzeń. Urządzeń, które dają możliwość rejestracji obrazu. Sposób obserwacji pomieszczeń, z wykorzystaniem takich urządzeń nazwany został, jako monitoring.
- W przepisie mowa jest o tym, że urządzenia muszą posiadać funkcjonalność dającą możliwość rejestracji obrazu, co nie oznacza w praktyce, że funkcjonalność ta musi być realizowana.
- Określenie sposobu obserwacji pomieszczeń, o jakich mowa w przepisie, musi zostać dokonane z uwzględnieniem poszanowania intymności i godności pacjenta. Innymi słowy prowadzenie obserwacji pomieszczeń, nie może naruszać prawa pacjenta do poszanowania intymności i godności. Pacjent ma prawo do poszanowania intymności i godności, w szczególności w czasie udzielania mu świadczeń zdrowotnych. Prawo do poszanowania godności obejmuje także prawo do umierania w spokoju i godności. Poszanowanie intymności i godności pacjenta, obejmuje zagwarantowanie tego, iż przekazywanie obrazu z monitoringu realizowane będzie w taki sposób, iż nie będą ukazywane intymne czynności fizjologiczne.
- Określenie sposobu obserwacji pomieszczeń, o jakich mowa w przepisie, musi zostać dokonane z uwzględnieniem potrzeby zastosowania takiego monitoringu w konkretnym pomieszczeniu.
- Określenie sposobu obserwacji pomieszczeń, o jakich mowa w przepisie, musi zostać dokonane z uwzględnieniem konieczności ochrony danych osobowych. Innymi słowy wprowadzenie sposobu obserwacji pomieszczeń uwzględniać musi fakt, iż dane osobowe przetwarzane w związku z określeniem sposobu obserwacji w formie monitoringu podlegają ochronie.
Procedura prowadzenia monitoringu wizyjnego w podmiocie leczniczym ...
Najczęściej popełniane błędy …
- wprowadzenie do stosowania urządzeń monitorujących, bez opracowania stosownych dokumentów,
- stosowanie monitoringu wizyjnego w celach niezgodnych z określonymi przez przepisy prawa,
- umożliwienie dostępu do nagrań osobom nieuprawnionym,
- umożliwienie dostępu do podglądu z kamer osobom nieuprawnionym,
- nagrywanie obrazu oraz łącznie z nim dźwięku z kamer (tam gdzie przepisy tego nie dopuszczają),
- brak stosownych klauzul informujących o stosowaniu monitoringu,
- brak oznaczenia pomieszczeń objętych monitoringiem wizyjnym,
- brak kontroli nad okresami przechowania nagrań z monitoringu,
- brak procedur przygotowywania i udostępniania nagrań podmiotom, osobom uprawnionym,
- wykorzystywanie nagrań z monitoringu do celów innych niż określone przepisami prawa,
- brak przeglądów technicznych systemów monitorujących,
- nie zawieranie umów powierzenia przetwarzania danych z podmiotami prowadzącymi serwis urządzeń / nagrań monitoringu,
- brak kontroli nad transmisją danych z monitoringu,
- stosowanie monitoringu do kontrolowania pomieszczeń, gdzie instalacja monitoringu jest niedopuszczalna.
