Materiały szkoleniowe dla pracowników
Materiały szkoleniowe dla pracowników. Kontynuując nasz cykl materiałów szkoleniowych doszliśmy do odcinka 5. Tym razem powiemy Wam kilka słów nt. problemu nagrywania wizyt lekarskich. Częstą praktyką Pacjentów jest to, iż rejestrują oni np. za pomocą telefonów komórkowych swoje wizyty. Nagrywają przebieg wizyty lekarskiej bez zgody personelu. Czy takie nagrywanie swojej wizyty lekarskiej bez zgody lekarza jest legalne … ?
Czy Pacjent może nagrywać swoją wizytę lekarską...
Rejestrowanie przez Pacjenta lub osobę mu towarzyszącą przebiegu wizyty lekarskiej bez zgody lekarza stało się w obecnych czasach coraz bardziej powszechne. Pacjenci za pomocą dowodu z nagrania starają się wykazać, że:
- zachowanie lekarza było nieodpowiednie lub,
- np. dokumentacja medyczna jest prowadzona w sposób nieprawidłowy, ponieważ lekarz nie dokonuje do niej wpisu wszystkich informacji, które mu pacjent przekazuje.
Samo nagrywanie przez pacjenta jego własnej wizyty nie stanowi przestępstwa w rozumieniu przepisów Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks Karny (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 568 ze zm.). Pacjent jest bowiem uprawniony do uzyskiwania informacji o swoim stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu. Sytuacja, w której pacjent na swojej wizycie nagrywa wyłącznie dźwięk niczym nie różni się od tej, w której zapisywałby sobie zalecenia lekarskie na kartce papieru. Lekarz nie może odmówić pacjentowi udzielenia informacji o stanie zdrowia powołując się na brak zgody na nagrywanie rozmowy. Odmowa taka mogłaby być bowiem uznana za naruszenie podstawowego prawa pacjenta, jakim jest prawo do informacji o stanie zdrowia. (IACa 917/17)
Kiedy jednak nagrywa osoba nieuprawniona...
Inaczej sytuacja wygląda wtedy, kiedy obca osoba, nieupoważniona przez pacjenta do uzyskiwania informacji o jego stanie zdrowia, nagrałaby cudzą rozmowę. Tego typu działanie może zostać uznane za przestępstwo zagrożone karą grzywny, karą ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności do lat 2, z art. 267 § 3 Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks Karny (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 568 ze zm.).
Ujawnienie nagranej w ten sposób rozmowy za przestępstwo z art. 267 § 4 Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks Karny. Zgodnie z treścią art. 267 § 3 Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks Karny karze podlega ten, kto w celu uzyskania informacji, do której nie jest uprawniony, posługuje się urządzeniem podsłuchowym, wizualnym albo innym urządzeniem lub oprogramowaniem. Takim urządzeniem może być każde służące do rejestracji dźwięku i obrazu, a więc np. telefon komórkowy, kamera, aparat fotograficzny czy dyktafon.
Materiały szkoleniowe dla pracowników... kiedy zgoda
Samo rejestrowanie przebiegu wizyty nie wymaga zgody lekarza a konieczność jej uzyskania pojawia się dopiero w momencie publikacji nagrania ujawniającego wizerunek i dopiero to opublikowanie może powodować powstanie odpowiedzialności po stronie nagrywającego. Potajemne rejestrowanie rozmów narusza zagwarantowane w art. 49 Konstytucji RP prawo do wolności i ochrony tajemnicy komunikowania się oraz może zostać uznane za ingerencję w dobra osobiste osoby nagrywanej. Nie oznacza to jednak, że w każdym przypadku sąd uzna takie nagranie za naruszenie dóbr osobistych lekarza.
Zgodnie z art. 24 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 875) ochrona przysługuje jedynie przed bezprawnym naruszeniem dobra osobistego, co oznacza, że jeśli działanie było zgodne z zasadami współżycia społecznego lub też zmierzało do ochrony uzasadnionego interesu społecznego lub prywatnego to nie będzie ono nosiło cech bezprawności. Pacjent może bowiem próbować dowodzić, że nagranie którego dokonał było uzasadnione i usprawiedliwione koniecznością ochrony większego dobra niż tajemnica komunikowania się czyli jego zdrowia i życia lub potrzebą wykazania nagannego zachowania lekarza czy funkcjonowania podmiotu leczniczego, którego działalność jest finansowana ze środków publicznych.
Materiały szkoleniowe dla pracowników... publikacja
Z inną sytuacją, w sensie prawnym, mamy do czynienia wówczas, gdy pacjent zarejestruje obraz i dźwięk podczas swojej wizyty lekarskiej a następnie opublikuje takie nagranie bez zgody lekarza np. na portalach społecznościowych. Takie działanie narusza w szczególności przepisy art. 81 ust. 1 Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 288) ponieważ rozpowszechnianie wizerunku wymaga wyraźnej zgody nagrywanego. Jeżeli lekarz nie wyraził zgody na rozpowszechnianie swojego wizerunku może dochodzić swoich praw przed sądem cywilnym.
Autor: mgr Magdalena Waszak
