Opaski identyfikacyjne w szpitalach
Opaski identyfikacyjne w szpitalach. Temat znany i szeroko dyskutowany. Dyskusję elektryzuje fakt, iż zapisy Projekt ustawy o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta wprowadzają zmianę, która pozwoli na stosowanie imiennych opasek dla pacjentów szpitali. Projekt zawiera także szereg innych interesujących regulacji np. dotyczących zasad stosowania monitoringu wizyjnego. W tym jednak opracowaniu zajmiemy się tematem opasek identyfikacyjnych.
Dla przypomnienia, jakie są zasady stosowania opasek...
Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. 2011 nr 112 poz. 654) [dalej Ustawa o.d.l.] zawiera w swojej treści art. 36, który to traktuje o temacie identyfikacji osób zatrudnionych w szpitalu oraz pacjentów.
Identyfikatory dla personelu
Zgodnie z art. 36 ust. 1 Ustawy o.d.l.
cyt.: „(…)Osoby zatrudnione w szpitalu oraz pozostające w stosunku cywilnoprawnym z podmiotem leczniczym, którego zakładem leczniczym jest szpital, są obowiązane nosić w widocznym miejscu identyfikator zawierający imię i nazwisko oraz funkcję tej osoby.(…)”.
Zgodnie z art. 36 ust. 2 Ustawy o.d.l.
cyt.: „(…)W szpitalu dla osób pozbawionych wolności stosuje się numeryczne znaki identyfikacyjne osób zatrudnionych.(…)”.
Opaski identyfikacyjne w szpitalach
Zgodnie z art. 36 ust. 3 Ustawy o.d.l.
cyt.: „(…)Pacjentów szpitala zaopatruje się w znaki identyfikacyjne.(…)”.
Zgodnie z art. 36 ust. 3a Ustawy o.d.l.
cyt.: „(…) W przypadku uzasadnionym stanem zdrowia pacjenta kierownik może podjąć decyzję o odstąpieniu od zaopatrywania tego pacjenta w znak identyfikacyjny. Informację w tym zakresie wraz z podaniem przyczyn odstąpienia zamieszcza się w dokumentacji medycznej pacjenta.(…)”.
Zgodnie z art. 36 ust. 4 Ustawy o.d.l.
cyt.: „(…)Przepisu ust. 3 nie stosuje się do pacjentów szpitala dla osób pozbawionych wolności oraz pacjentów szpitala lub oddziału psychiatrycznego.(…)”.
Zgodnie z art. 36 ust. 5 Ustawy o.d.l.
cyt.: „(…)Znak identyfikacyjny, o którym mowa w ust. 3, zawiera informacje pozwalające na ustalenie:
- imienia i nazwiska oraz daty urodzenia pacjenta,
- w przypadku noworodka urodzonego w szpitalu – imienia i nazwiska matki, płci i daty urodzenia dziecka ze wskazaniem roku, miesiąca, dnia oraz godziny i minuty w systemie 24-godzinnym, a w przypadku noworodka urodzonego z ciąży mnogiej także cyfry wskazujące na kolejność rodzenia się
– zapisane w sposób uniemożliwiający identyfikację pacjenta przez osoby nieuprawnione.(…)”.
Zgodnie z art. 36 ust. 6 Ustawy o.d.l.
cyt.: „(…)Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
- warunki, sposób i tryb zaopatrywania pacjentów w znaki identyfikacyjne,
- sposób postępowania w razie stwierdzenia braku znaków identyfikacyjnych pacjentów szpitala
– kierując się potrzebą zapewnienia identyfikacji pacjentów i ich bezpieczeństwa oraz koniecznością poszanowania ochrony danych osobowych.(…)”.
Przepisy wykonawcze
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 września 2012 r. w sprawie warunków, sposobu i trybu zaopatrywania pacjentów szpitala w znaki identyfikacyjne oraz sposobu postępowania w razie stwierdzenia ich braku (Dz.U. 2012 poz. 1098)
Raport z kontroli NIK
Opaski identyfikacyjne w szpitalach tj. zasady ich stosowania oraz praktyki szpitalne w tym zakresie, były przedmiotem kontroli NIK. W swoim Raporcie z kontroli NIK zawarł wnioski pokontrole, które jednoznacznie wskazywały na to, iż problem respektowania zapisów Ustawy o działalności leczniczej, występuje.
cyt.: „(…)We wszystkich 24 skontrolowanych szpitalach wywiązano się z – określonego w art. 36 ust. 3 u.o.d.l. – obowiązku zaopatrzenia pacjentów w znaki identyfikacyjne. W 11 z nich (46%) obowiązek ten zrealizowano jednak w sposób niewłaściwy. Opaski noszone przez pacjentów zawierały bowiem – poza numerem księgi głównej bądź kodem kreskowym – imię i nazwisko, a niektórych przypadkach nr PESEL, co stanowiło naruszenie przepisu art. 36 ust. 5 u.o.d.l., w myśl którego opaska zawierać powinna informacje zapisane w sposób uniemożliwiający identyfikację pacjenta przez osoby nieuprawnione. W trzech podmiotach leczniczych, dane osobowe pacjentów były także zamieszczane na szpitalnych kartach przyłóżkowych, mimo funkcjonujących na innych oddziałach tych szpitali rozwiązań, polegających na stosowaniu ramek na karty przyłóżkowe, zasłaniających dane medyczne pacjentów. Umieszczanie danych osobowych pacjentów w sposób umożliwiający odczytanie ich przez osoby postronne stanowiło naruszenie art. 24 ust. 1 RODO, zobowiązującego ADO m.in. do wdrożenia odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych zapewniających ochronę danych osobowych.(…)”.
cyt.: „(…)W Specjalistycznym Szpitalu im. Edwarda Szczeklika w Tarnowie wprowadzono regulacje wewnętrzne, w myśl których dane osobowe pacjentów powinny być umieszczane na opaskach identyfikacyjnych i w związku z tym pobierano zgody od każdego pacjenta na umieszczenie na nich imienia i nazwiska. Na opaskach identyfikacyjnych pacjentów wszystkich trzech oddziałów objętych oględzinami umieszczano imię i nazwisko oraz dodatkowo te same dane osobowe zamieszczano na łóżkach pacjentów. Dyrektor Szpitala wyjaśnił, że podstawą do dodatkowego wpisywania imienia i nazwiska pacjenta na opasce identyfikacyjnej jest jedno z zarządzeń wewnętrznych. Wskazał także, że każdy pacjent przy przyjęciu wyraża pisemną zgodę na umieszczenie swoich danych na opasce identyfikacyjnej, a wprowadzone rozwiązanie ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa pacjenta w przypadku konieczności jego szybkiej identyfikacji. Stanowiło to naruszenie art. 36 ust. 3 i 5 u.o.d.l. Wątpliwa była też zdaniem NIK dobrowolność takiej zgody. W myśl motywu 43 RODO, aby zapewnić dobrowolność, zgoda nie powinna stanowić ważnej podstawy prawnej przetwarzania danych osobowych, w szczególnej sytuacji, w której istnieje wyraźny brak równowagi między osobą, której dane dotyczą a administratorem, w szczególności, gdy jest on organem publicznym.(…)”.
Co na to wszystko personel medyczny
Tworząc niniejszy artykuł, zapytaliśmy o zdanie personel szpitala. Co sądzą medycy o nowym projekcie zapisów dopuszczającym stosowanie imiennych opasek dla pacjentów? Dlaczego projekt przepisów wprowadzający możliwość zamieszczania na opaskach danych pacjentów tj. ich imion nazwisk i dat urodzenia podoba się personelowi medycznemu w szpitalach? W odpowiedzi, na tak postawione pytania usłyszeliśmy:
cyt.: „(…)Bo to rozwiązanie jest praktyczne, faktycznie służy bezpieczeństwu pacjentów i pozwala uniknąć ewentualnych pomyłek. Trzeba bowiem wziąć pod uwagę, że, aby dobrze funkcjonował system identyfikacji pacjentów, oparty wyłącznie na weryfikacji ich tożsamości za pomocą kodu kreskowego, konieczne jest zapewnienie całej infrastruktury z tym związanej. Nie wystarczy jeden, czy dwa czytniki w oddziale, dzięki którym personel będzie mógł rozkodować dane na opasce. Właściwie każdy medyk powinien otrzymać taki czytnik i to oczywiście najlepiej mikroskopijnych rozmiarów, tak aby zawsze móc mieć go przy sobie. Urządzenie chociażby np. wielkości pilota tv, które komuś, kto nigdy nie pracował w oddziale wydaje się niewielkie, dla medyków stanowi już problem. Nie można go nosić cały czas ze sobą – bo gdzie, w jaki sposób? – trzeba za każdym razem pamiętać, aby go zabrać ze sobą z dyżurki, a potem z sali łóżkowej, w której udzielało się świadczenia. Do tego dochodzą interwencje w sytuacjach nagłego pogorszenia się stanu zdrowia pacjenta, a przecież może się to zdarzyć równie dobrze na korytarzu szpitalnym, w toalecie, itd. gdzie jeszcze trudniej jest zidentyfikować taką osobę. W ogromnych oddziałach, w których hospitalizowana jest duża ilość pacjentów personel przychodzący na dyżury nie jest w stanie pamiętać kto na jakiej sali leży, jak się nazywa itd.(…)”.
W przeważającej większości lekarze, pielęgniarki, ratownicy medyczni, z którymi rozmawialiśmy, są w związku z tym przeciwni systemowi, który narzuca obecne zasady identyfikacji pacjentów w oddziałach szpitalnych. Zapytani odpowiadają wprost,
cyt.:” (…)”Gdyby nasz system był tak zorganizowany jak w szpitalach w innych krajach członkowskich to wszystko odbywałoby się bez problemów. W sytuacji, którą mamy obecnie w naszych szpitalach tak niedopracowany i przede wszystkim niedofinansowany system może stwarzać sytuacje niebezpieczne dla pacjentów i w rezultacie ogromne konsekwencje dla personelu.(…)”.
Autor: mgr Dominik Spałek
Autor: mgr Magdalena Waszak
Przygotuj się z nami do stosowania standardów
Skrót wiadomości ...
Materiały szkoleniowe Cyberbezpieczeństwo RODO
Materiały szkoleniowe Cyberbezpieczeństwo RODO
Materiały szkoleniowe Cyberbezpieczeństwo RODO dla pracowników gotowe do wykorzystania przez Administratorów Danych Osobowych lub Inspektorów Ochrony Danych prowadzących działania edukacyjne w firmie. Kupując nasz produkt otrzymują Państwo dostęp do wszystkich materiałów edukacyjno-informacyjnych szkoleniowych, jakie tworzymy na bieżąco. Otrzymują Państwo także gotowy harmonogram szkoleniowy, co pozwala na wykazanie, rozliczenie realizacji obowiązku szkoleniowego IOD.
W skład pakietu wchodzi:
- Harmonogram szkoleniowy – dzięki któremu wykazywana jest rozliczalność działań szkoleniowych
- Materiały edukacyjne szkoleniowe – dedykowane na kolejne 12 miesięcy
Spis treści:
- Styczeń – „Jakie kroki można podjąć po wycieku danych dotyczących zdrowia”.
- Luty – „Oszuswo na BLIKa”.
- Marzec – „Czym jest phishing, jak się przed nim bronić”.
- Kwiecień – „Ochrona danych osobowych a przyczyny nieobecności w pracy pracowników”.
- Maj – „Cyberbezpieczeństwo i problem jednego hasła w wielu serwisach”.
- Czerwiec – „Podstawowe i szczegółowe zasady pracy z pocztą elektroniczną”.
- Lipiec – „Urlop od RODO ! broszura informująca o zagrożeniach podczas wypoczynku”.
- Sierpień – „Przypomnienie zasad przetwarzania danych – w codziennej pracy”.
- Wrzesień – „Jak ułatwić sobie pracę – popularne skróty klawiszowe”
- Październik – „W jaki sposób rozpoznać próbę ataku na zasoby firmy z wykorzystaniem email”
- Listopad – „Korzystanie z przenośnych pamięci danych w pracy, ryzyka i środki zaradcze”.
- Grudzień – „Prywatny adres email do celów służbowych”.
Bezpośrednio po zakupie otrzymają Państwo nw. materiały szkoleniowe. Z uwagi n fakt, iż na bieżąco tworzymy kolejne materiały w odpowiedzi na aktualne wydarzenia, liczba materiałów szkoleniowych stale rośnie. W przypadku kiedy stworzymy materiały, będziemy je przesyłali do Państwa na bieżąco – za darmo, do końca br.
Prowadzenie dokumentacji medycznej podczas wizyt domowych
Prowadzenie dokumentacji medycznej podczas wizyt domowych
Prowadzenie dokumentacji medycznej podczas wizyt domowych jest to zjawisko, które coraz częściej obecne jest w realiach podmiotów medycznych. Nie tylko oczekiwania i potrzeby zdrowotne pacjentów stanowią uzasadnienie dla wdrożenia takich rozwiązań, ale także zmieniające się przepisy, sprawiają, iż korzystanie z przenośnego sprzętu komputerowego z dostępem do zasobów bazodanowych przez personel udzielający świadczeń zdrowotnych w miejscu zamieszkania pacjenta, stają się obowiązkiem.
Nie tylko sprzęt, ale i dostęp zdalny do danych
Udzielanie świadczeń medycznych czy to w ramach tzw. „wizyt domowych”, bądź w ramach „opieki środowiskowej” czy też wystawianie recept w postaci elektronicznej podczas wizyty realizowanej w miejscu zamieszkania pacjenta, pociąga za sobą konieczność odpowiedniego przygotowania personelu medycznego do prowadzenia, zabezpieczania i przechowywania dokumentacji medycznej powstającej w takich sytuacjach.
Dokumentacja przygotowana do wdrożenia:
- Procedura pracy z wykorzystaniem sprzętu wynoszonego poza obszar podmiotu medycznego.
- Procedura zdalnego dostępu do danych.
- Upoważnienie dla personelu medycznego.
- Oświadczenie o zapoznaniu się z Procedurami pracy ze zdalnym dostępem do pracy.
- Karta szkolenia wstępnego.
- Test sprawdzający.
Obowiązek prowadzenia wykazu udostępnionej dokumentacji medycznej
Obowiązek prowadzenia wykazu udostępnionej dokumentacji medycznej
Stanowisko IOD – przypominające o obowiązku prowadzenia wykazu udostępnionej dokumentacji medycznej przez podmiot wykonujący działalność leczniczą. Opracowanie zawiera szczegółowe informacje na temat tego, jakie dane należy bezwzględnie zamieszczać w wykazie, jakie mogą zostać w nim zapisane dodatkowo, oraz przedstawia błędne praktyki, z jakimi można spotkać się w praktyce funkcjonowania podmiotów leczniczych.
Procedura ochrony dzieci przed krzywdzeniem w podmiotach leczniczych
Procedura ochrony dzieci przed krzywdzeniem w podmiotach leczniczych
Procedura ochrony dzieci przed krzywdzeniem w podmiotach leczniczych – z dniem 15 lutego 2024 r. wchodzą w życie znowelizowane przepisy, które m.in. na podmioty medyczne nakładają nowe obowiązki opracowania i wdrożenia standardów ochrony małoletnich, jakie należy przestrzegać w podmiotach medycznych. Nowe obowiązki wynikają wprost z treści Ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich [tj. Dz.U. z 2023 r., poz. 1304 ze zm.].
Procedura ochrony dzieci przed krzywdzeniem w podmiotach leczniczych
Przygotowaliśmy dla Państwa wzorcową dokumentację zgodną z wytycznymi zawartymi w Ustawie o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich. Pakiet dokumentów zawiera zarówno:
- Omówienie podstawowych obowiązków podmiotu medyczne wynikających ze znowelizowanych przepisów
- Wzór zapisów do Rejestru Czynności Przetwarzania Danych dla czynności sprawdzania kandydatów w rejestrach
- Pełną wersję Polityki ochrony przed krzywdzeniem dzieci
- Skróconą wersję Polityki ochrony przed krzywdzeniem dzieci
Konsekwencje zwarcia umowy powierzenia z laboratorium zewnętrznym
Konsekwencje zwarcia umowy powierzenia z laboratorium zewnętrznym
Stanowisko opisuje konsekwencje sytuacji, w której to podmiot wykonujący działalność leczniczą zawarł umowę powierzenia przetwarzania danych osobowych z zewnętrznym laboratorium diagnostycznym w związku ze zlecaniem wykonywania badań diagnostycznych swoich pacjentów. Wbrew pozorom sytuacji, w której mamy do czynienia z takim zawieraniem umów powierzenia przetwarzania danych jest więc niż można byłoby przypuszczać.
Zalecenia dla podmiotu zlecającego badania w ALAB laboratoria Sp. z o.o.
Zalecenia dla podmiotu zlecającego badania w ALAB laboratoria Sp. z o.o.
W związku z Komunikatem z dnia 27 listopada 2023r., w którego treści ALAB laboratoria sp. z o.o. informuje o cyt.: „(…)o możliwości naruszenia ochrony danych osobowych w związku z incydentem bezpieczeństwa w postaci ataku hakerskiego (…)” przygotowaliśmy stosowne Stanowisko IOD zawierające zalecenia dla podmiotów medycznych, zlecających wykonywanie badań ALAB laboratoria sp. z o.o. Stanowisko IOD zawiera wyjaśnienia dotyczące kwestii związanej z ewentualnym obowiązkiem dokonania zgłoszenia zdarzenia do UODO oraz powiadomienia podmiotów danych, których zdarzenie dotyczyło. Wyjaśniamy także kwestie związane z obiegiem dokumentacji pomiędzy laboratorium zewnętrznym a podmiotem zlecającym. Wskazujemy ponadto na zasadność podjęcia określonych działań po stronie podmiotu zlecającego.
Zasady korzystania z przenośnych pamięci
Zasady korzystania z przenośnych pamięci – stanowisko IOD zawierające materiały szkoleniowe kierowane do pracowników korzystających z przenośnych pamięci danych. Stanowisko opisuje podstawowe zasady bezpieczeństwa, jakich należy przestrzegać pracując z takimi urządzeniami. Wskazane zostało także, jakie praktyki są niedopuszczalne. Stanowisko IOD zawiera także listę pozwalającą na uzyskanie rozliczalności z realizacji zadania edukacyjnego personelu.
Przenośne pamięci danych materiały szkoleniowe i ankieta sprawdzająca
Przenośne pamięci danych materiały szkoleniowe i ankieta sprawdzająca
Przygotowaliśmy dla Państwa materiał, jaki dedykowany jest dla tych podmiotów, które w związku ze swoim funkcjonowaniem przetwarzają dane z wykorzystaniem przenośnych pamięci danych.
Pakiet dokumentów zawiera:
- Ankietę ewaluacyjną – ankietę sprawdzającą dzięki której ADO / IOD dokonać mogą analizy stanu faktycznego, a następnie na jej podstawie zalecić stosowanie adekwatnych środków bezpieczeństwa, zabezpieczających przetwarzanie danych osobowych z wykorzystaniem przenośnych pamięci danych.
- Materiał szkoleniowy dla personelu – materiał pełni rolę informacyjną, jego zadaniem jest edukować personel korzystający z przenośnych pamięci danych w zakresie tego, jakiego rodzaju ryzyka związane są z takim przetwarzaniem oraz jakich zasad należy przestrzegać korzystając z przenośnych pamięci danych.
Ankieta poprawności realizacji obowiązku informacyjnego
Ankieta poprawności realizacji obowiązku informacyjnego
Podmioty medyczne zobowiązane są do realizacji różnego rodzaju obowiązków informacyjnych zarówno na gruncie przepisów prawa ochrony danych, jak i przepisów branżowych. Przygotowaliśmy zestawienie w formie ankiety weryfikującej poprawność realizacji poszczególnych obowiązków informacyjnych.
Zakupując naszą dokumentację sprawdzą Państwo.
- jakiego rodzaju obowiązki należy realizować,
- czy w sposób zgodny z przepisami informacje przekazywane są w podmiocie leczniczym.