Monitoring w podmiotach leczniczych.
Monitoring w podmiotach leczniczych, kontynuując nasze opracowanie poświęcone zagadnieniu legalnego monitorowania w PWDL skupimy swoją uwagę na przepisach, które dopuszczają stosowanie monitoringu medycznego.
Tytułem przypomnienia ustaleń z pierwszej części.
Dla przypomnienia, z pierwszej części naszego opracowania, podsumowaliśmy sobie, iż co do zasady w podmiotach medycznych spotykać będziemy następujące rodzaje monitoringu wizyjnego:
- Pomieszczeń ogólnodostępnych (art. 23a ust. 1 pkt. 1 UDL)
- Monitoring medyczny pomieszczeń, gdzie udzielane są świadczenia zdrowotne – określony przepisami prawa (art. 23a ust. 1 pkt. 2 UDL)
- Monitoring medyczny pomieszczeń, gdzie udzielane są świadczenia zdrowotne – nie określony przepisami prawa.
- Monitoring pracowników (art. 22(2) k.p.)
Monitoring medyczny.
Przyjęta nomenklatura pozwoliła nam na wyodrębnienie dwóch rodzajów monitoringu medycznego:
- Monitoring medyczny medyczny pomieszczeń, gdzie udzielane są świadczenia zdrowotne – określony przepisami prawa. (art. 23a ust. 1 pkt. 2 UDL)
- Monitoring medyczny medyczny pomieszczeń, gdzie udzielane są świadczenia zdrowotne – nie określony przepisami prawa.
Monitoring medyczny - określony przepisami prawa.
Zgodnie z art. 23a ust. 1 pkt. 2) Ustawy z dnia 15 kwietnia 2011r., o działalności leczniczej
cyt.: „(…) Kierownik podmiotu wykonującego działalność leczniczą może określić w regulaminie organizacyjnym sposób obserwacji pomieszczeń:
2) w których są udzielane świadczenia zdrowotne oraz pobytu pacjentów, w szczególności pokoi łóżkowych, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, przebieralni, szatni, jeżeli wynika to z przepisów odrębnych
– za pomocą urządzeń umożliwiających rejestrację obrazu (monitoring) (…)”.
Mówiąc o monitoringu medycznym, co do zasady, możliwość jego stosowania została dopuszczona w pomieszczeniach wskazanych w przepisach Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 marca 2019 r. w sprawie szczegółowych wymagań jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą, [dalej Rozporządzenie w sprawie wymagań], są to pomieszczenia:
- pokoje łóżkowe,
- zespołu porodowego,
- oddziału dziecięcego,
- oddziału psychiatrycznego,
- stacji dializ,
- na oddziałach anestezjologii i intensywnej terapii,
- pomieszczenia przeznaczone do izolacji.
Zgodnie z § 29 ww. Rozporządzenia w sprawie wymagań
cyt.: „(…) W pokojach łóżkowych dopuszcza się instalację urządzeń umożliwiających obserwację pacjentów, jeżeli jest to konieczne w procesie ich leczenia i dla zapewnienia im bezpieczeństwa (…)”.
Zgodnie z treścią pkt. IV.4 Załącznika nr. 1 do ww. Rozporządzenia w sprawie wymagań,
cyt.: „(…) W zespole powinno znajdować się co najmniej jedno pomieszczenie przeznaczone dla położnic i noworodka w pierwszych godzinach życia, po porodach powikłanych, w którym zapewnia się możliwość obserwacji bezpośredniej lub przy użyciu kamer wyposażonych w funkcje autostartu, w szczególności możliwość obserwacji twarzy (…)”.
Zgodnie z treścią pkt. V.7 Załącznika nr. 1 do ww. Rozporządzenia w sprawie wymagań,
cyt.: „(…) Dopuszcza się obserwację dzieci za pomocą kamer posiadających rezerwowe zasilanie z funkcją autostartu (…)”.
Zgodnie z treścią pkt. VIII.6 pkt. 2 lit h) Załącznika nr. 1 do ww. Rozporządzenia w sprawie wymagań.
cyt.: „(…) system monitoringu z kamerą, posiadający rezerwowe zasilanie wyposażone w funkcję autostartu, niedostępną dla osoby izolowanej, zabezpieczoną przed uszkodzeniem (…)”.
Zgodnie z treścią ust. 3 Załącznika nr 7 do ww. Rozporządzenia w sprawie wymagań
cyt.: „(…) stanowisko nadzoru pielęgniarskiego zapewnia możliwość bezpośredniej obserwacji pacjentów lub przy użyciu kamer posiadających rezerwowe zasilanie z funkcją autostartu, w szczególności możliwość obserwacji twarzy (…)”.
Taką formę monitoringu medycznego wprowadza także Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki zdrowotnej w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii [dalej Rozporządzenie o anestesjologii].
Monitoring medyczny - nie określony przepisami prawa.
Tytułem wprowadzenia, przez monitoring medyczny, pomieszczeń gdzie udzielane są świadczenia zdrowotne – nie znajdujący swojej podstawy w przepisach odrębnych, będziemy zatem rozumieli wszystkie przypadki monitoringu występujące w podmiotach leczniczych, ale inne niż wyżej opisane, włączając w to także monitoring stosowany na podstawie kodeksu pracy, czy monitoring pomieszczeń ogólnodostępnych z UDL.
Według opinii Ministerstwa Zdrowia.
W swoim wystąpieniu (SZDL.073.3.2019.CP) z dnia 03 czerwca 2019r., Minister Zdrowia, odpowiadając Rzecznikowi Praw Pacjenta, na jego wniosek o to, aby dokonać nowelizacji treści 29 Rozporządzenia 29 marca 2019 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz. U. poz. 595) poprzez rozszerzenie możliwości stosowania monitoringu wizyjnego także na pomieszczenia, w których udzielane są świadczenia zdrowotne. Tak aby przepis ten stał sę podstawą prawną takiego rozwiązania, wskazuje
cyt.: „(…) Urządzenia,o których mowa w ww. przepisie umożliwiają obserwację pacjentów w pokojach łóżkowych,jeżeli jest to konieczne w procesie leczenia i dla zapewnienia im bezpieczeństwa. Powyższe rozwiązanie stanowi alternatywę wobec obserwacji osobistej (bez pośrednictwa)urządzeń– przez pielęgniarkę.W tej sytuacji zdrowie i bezpieczeństwo pacjenta są wartościami nadrzędnymi wobec zasady poszanowania intymności i godności pacjenta, w szczególności w trakcie udzielanych mu świadczeń zdrowotnych, wynikającą z art. 20 ust. 1 ustawy z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2017 r. poz. 1318, z późn.zm.) oraz konstytucyjnej zasady ochrony życia prywatnego (art. 30, art. 31 ust. 1 i art. 47 Konstytucji RP)(…)”.
cyt.: „(…) W przypadku innych pomieszczeń,w których przebywają pacjenci, w szczególności pomieszczeń,w których są udzielane świadczenia zdrowotne zawsze towarzyszą im osoby wykonujące zawód medyczny. W tej sytuacji obserwacja za pośrednictwem urządzeń (połączona z zapisem nagrania) mogłaby zostać uznana za nadmiernie naruszająca zasady poszanowania intymności, godności oraz prywatności pacjenta (…)”.
cyt.: „(…) dopuszczenie monitoringu wizyjnego (stałej obserwacji pacjenta) w celu kontrolowania personelu medycznego oraz w pozostałych celach (organizacyjnych) innych niż związanych bezpośrednio z procesem leczenia pacjenta oraz zapewnienia mu bezpieczeństwa wydaje się ryzykowne. Takie nagrania, tj. utrwalone obrazy pacjenta (np. w intymnych sytuacjach) byłby„produktem ubocznym” obserwacji personelu medycznego oraz stosowania przyjętych w danym szpitalu standardów medycznych i organizacyjnych. W tym przypadku zachodziłoby nadmierne ryzyko przedmiotowego traktowania pacjenta i naruszenia zasad poszanowania jego intymności, godności oraz prywatności (…)”.
Według opinii Rzecznika Praw Pacjenta.
Warto zaznaczyć, że stanowisko RPP odnieść należy do obecnego stanu prawnego, czyli do stanu, w którym to brak jest przepisów odrębnych, szczególnych, które regulowałyby kwestie stosowania tego monitoringu medycznego. Inną rzeczą jest to, iż sam RPP optuje za rozszerzeniem katalogu dopuszczalnego monitoringu medycznego na pomieszczenia, w których udzielane są świadczenia zdrowotne. Nie mniej jednak przesłanki legalizujące stosowanie tej formy monitorowania, jakie przedstawia RPP, odnoszą się do stanu prawnego, w którym brak jest przepisów dopuszczających wprost jego stosowanie.
W treści Wyroku WSA w Warszawie (VII SA/Wa 1545/19) zapadłego w sprawie skargi na decyzję RPP w przedmiocie uznania praktyk za naruszające zbiorowe prawa pacjentów, powołuje się na treść przedmiotowej decyzji wskazującej, iż
cyt.: „(…) praktyki stosowane przez U. w G., (zwane dalej: „Szpitalem” lub „Skarżącym”), polegające na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w salach operacyjnych i zabiegowych, na których zainstalowane są urządzenia monitoringu wizyjnego (kamery), bez informowania o tym fakcie pacjentów i pobierania od nich zgody na monitorowanie za naruszające zbiorowe prawo pacjentów do poszanowania intymności i godności, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy, i nakazał ich zaniechania (…)”.
cyt.: „(…) zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy, pacjent ma prawo do poszanowania intymności i godności, w szczególności w czasie udzielania mu świadczeń zdrowotnych. Według Rzecznika Praw Pacjenta, prawo pacjenta do intymności ujmuje się jako zakres faktów dotyczących jednostki i jej przeżyć, które w zasadzie nie są przez nią ujawnione nawet osobom najbliższym. Zatem intymność pacjenta, czyli bliskość, odnieść należy do wszelkich odczuć i działań związanych z udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej. Na tak pojmowaną intymność składa się dbanie o dobro pacjenta, szacunek, zrozumienie jego sytuacji, wymiana intymnych informacji, uważanie pacjenta za podmiot o najwyższej wartości. Naruszenie intymności pozostaje przy tym w związku z poczuciem wstydu. Sfera intymności jednostki ludzkiej powinna być poddana szczególnej ochronie, w myśl której tylko dana jednostka może rozporządzać tą wrażliwą sferą uczuć (…)”.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że zaskarżona decyzja Rzecznika Praw Pacjenta nie narusza prawa w sposób opisany powyżej, a skarga nie zasługuje na uwzględnienie. Sprawa znalazła swój finał w Naczelnym Sądzie Administracyjnym, który to oddalił skargę kasacyjną. (Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 lutego 2020 r. II OSK 3837/19 Uznanie praktyk za naruszające zbiorowe prawa pacjentów).
Nie wystarczy anonimizacja danych na nagraniu.
Uwagę naszą zwraca stwierdzenie NSA, jakie znalazło się w treści ww. Wyroku z 25 lutego 2020r. (II OSK 3837/19)
cyt.: „(…) nie można uznać za zasadne argumentacji w skardze kasacyjnej, że prawo pacjenta do intymności i godności jest zapewnione przez to, że nie można zidentyfikować osoby pacjenta. Poinformowanie pacjenta i uzyskanie zgody należy zaliczyć do elementarnego wymogu zachowania intymności i godności człowieka (…)”.
cyt.: „(…) prawo pacjenta do ochrony intymności i godności obejmuje przyznanie mu prawa do poinformowania o monitoringu i do tego, że ma prawo do wyrażenia lub odmowy wyrażenia zgody na monitorowanie (…)”.
Przepisy odrębne traktujące o monitoringu w PWDL.
Autor: Dominik Spałek
Regulamin prowadzenia obserwacji pomieszczeń w podmiotach medycznych ...
Autor opracowania
mgr Dominik Spałek Inspektor ochrony danych, założyciel portalu www.prostetorodo.pl Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. Członek Zespołu merytorycznego Proste to RODO. Ekspert z wieloletnim doświadczeniem w obsłudze podmiotów medycznych w zakresie prawa pracy, zbiorowego prawa pracy oraz ochrony danych osobowych. Dominik Spałek, jako praktyk, realizuje zadania jako Inspektor Ochrony Danych w podmiotach wykonujących działalność leczniczą w Częstochowie i nie tylko. Wspiera administratorów danych osobowych w realizacji ich obowiązków w zakresie przede wszystkich ochrony danych medycznych, w tym danych osobowych. Dominik Spałek, jako praktyk od lat przygotowuje dokumentację z zakresu prawa pracy, zbiorowego prawa pracy. Wieloletnie doświadczenie w pracy w centrali związkowej, zaowocowało licznymi publikacjami tematycznymi z zakresu prawa pracy na łamach tygodników prasowych, jak również w formie audycji radiowych. Fakt uczestnictwa w zespołach roboczych, jak i negocjacyjnych, przełożył się na jego udział w tworzeniu zapisów zakładowych / ponadzakładowych układów zbiorowych pracy m.in. dla sektora medycznego oraz pomocy społecznej.
Materiały szkoleniowe Cyberbezpieczeństwo RODO
Materiały szkoleniowe Cyberbezpieczeństwo RODO
Materiały szkoleniowe Cyberbezpieczeństwo RODO dla pracowników gotowe do wykorzystania przez Administratorów Danych Osobowych lub Inspektorów Ochrony Danych prowadzących działania edukacyjne w firmie. Kupując nasz produkt otrzymują Państwo dostęp do wszystkich materiałów edukacyjno-informacyjnych szkoleniowych, jakie tworzymy na bieżąco. Otrzymują Państwo także gotowy harmonogram szkoleniowy, co pozwala na wykazanie, rozliczenie realizacji obowiązku szkoleniowego IOD.
W skład pakietu wchodzi:
- Harmonogram szkoleniowy – dzięki któremu wykazywana jest rozliczalność działań szkoleniowych
- Materiały edukacyjne szkoleniowe – dedykowane na kolejne 12 miesięcy
Spis treści:
- Styczeń – „Jakie kroki można podjąć po wycieku danych dotyczących zdrowia”.
- Luty – „Oszuswo na BLIKa”.
- Marzec – „Czym jest phishing, jak się przed nim bronić”.
- Kwiecień – „Ochrona danych osobowych a przyczyny nieobecności w pracy pracowników”.
- Maj – „Cyberbezpieczeństwo i problem jednego hasła w wielu serwisach”.
- Czerwiec – „Podstawowe i szczegółowe zasady pracy z pocztą elektroniczną”.
- Lipiec – „Urlop od RODO ! broszura informująca o zagrożeniach podczas wypoczynku”.
- Sierpień – „Przypomnienie zasad przetwarzania danych – w codziennej pracy”.
- Wrzesień – „Jak ułatwić sobie pracę – popularne skróty klawiszowe”
- Październik – „W jaki sposób rozpoznać próbę ataku na zasoby firmy z wykorzystaniem email”
- Listopad – „Korzystanie z przenośnych pamięci danych w pracy, ryzyka i środki zaradcze”.
- Grudzień – „Prywatny adres email do celów służbowych”.
Bezpośrednio po zakupie otrzymają Państwo nw. materiały szkoleniowe. Z uwagi n fakt, iż na bieżąco tworzymy kolejne materiały w odpowiedzi na aktualne wydarzenia, liczba materiałów szkoleniowych stale rośnie. W przypadku kiedy stworzymy materiały, będziemy je przesyłali do Państwa na bieżąco – za darmo, do końca br.
Prowadzenie dokumentacji medycznej podczas wizyt domowych
Prowadzenie dokumentacji medycznej podczas wizyt domowych
Prowadzenie dokumentacji medycznej podczas wizyt domowych jest to zjawisko, które coraz częściej obecne jest w realiach podmiotów medycznych. Nie tylko oczekiwania i potrzeby zdrowotne pacjentów stanowią uzasadnienie dla wdrożenia takich rozwiązań, ale także zmieniające się przepisy, sprawiają, iż korzystanie z przenośnego sprzętu komputerowego z dostępem do zasobów bazodanowych przez personel udzielający świadczeń zdrowotnych w miejscu zamieszkania pacjenta, stają się obowiązkiem.
Nie tylko sprzęt, ale i dostęp zdalny do danych
Udzielanie świadczeń medycznych czy to w ramach tzw. „wizyt domowych”, bądź w ramach „opieki środowiskowej” czy też wystawianie recept w postaci elektronicznej podczas wizyty realizowanej w miejscu zamieszkania pacjenta, pociąga za sobą konieczność odpowiedniego przygotowania personelu medycznego do prowadzenia, zabezpieczania i przechowywania dokumentacji medycznej powstającej w takich sytuacjach.
Dokumentacja przygotowana do wdrożenia:
- Procedura pracy z wykorzystaniem sprzętu wynoszonego poza obszar podmiotu medycznego.
- Procedura zdalnego dostępu do danych.
- Upoważnienie dla personelu medycznego.
- Oświadczenie o zapoznaniu się z Procedurami pracy ze zdalnym dostępem do pracy.
- Karta szkolenia wstępnego.
- Test sprawdzający.
Obowiązek prowadzenia wykazu udostępnionej dokumentacji medycznej
Obowiązek prowadzenia wykazu udostępnionej dokumentacji medycznej
Stanowisko IOD – przypominające o obowiązku prowadzenia wykazu udostępnionej dokumentacji medycznej przez podmiot wykonujący działalność leczniczą. Opracowanie zawiera szczegółowe informacje na temat tego, jakie dane należy bezwzględnie zamieszczać w wykazie, jakie mogą zostać w nim zapisane dodatkowo, oraz przedstawia błędne praktyki, z jakimi można spotkać się w praktyce funkcjonowania podmiotów leczniczych.
Procedura ochrony dzieci przed krzywdzeniem w podmiotach leczniczych
Procedura ochrony dzieci przed krzywdzeniem w podmiotach leczniczych
Procedura ochrony dzieci przed krzywdzeniem w podmiotach leczniczych – z dniem 15 lutego 2024 r. wchodzą w życie znowelizowane przepisy, które m.in. na podmioty medyczne nakładają nowe obowiązki opracowania i wdrożenia standardów ochrony małoletnich, jakie należy przestrzegać w podmiotach medycznych. Nowe obowiązki wynikają wprost z treści Ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich [tj. Dz.U. z 2023 r., poz. 1304 ze zm.].
Procedura ochrony dzieci przed krzywdzeniem w podmiotach leczniczych
Przygotowaliśmy dla Państwa wzorcową dokumentację zgodną z wytycznymi zawartymi w Ustawie o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich. Pakiet dokumentów zawiera zarówno:
- Omówienie podstawowych obowiązków podmiotu medyczne wynikających ze znowelizowanych przepisów
- Wzór zapisów do Rejestru Czynności Przetwarzania Danych dla czynności sprawdzania kandydatów w rejestrach
- Pełną wersję Polityki ochrony przed krzywdzeniem dzieci
- Skróconą wersję Polityki ochrony przed krzywdzeniem dzieci
Konsekwencje zwarcia umowy powierzenia z laboratorium zewnętrznym
Konsekwencje zwarcia umowy powierzenia z laboratorium zewnętrznym
Stanowisko opisuje konsekwencje sytuacji, w której to podmiot wykonujący działalność leczniczą zawarł umowę powierzenia przetwarzania danych osobowych z zewnętrznym laboratorium diagnostycznym w związku ze zlecaniem wykonywania badań diagnostycznych swoich pacjentów. Wbrew pozorom sytuacji, w której mamy do czynienia z takim zawieraniem umów powierzenia przetwarzania danych jest więc niż można byłoby przypuszczać.
Zalecenia dla podmiotu zlecającego badania w ALAB laboratoria Sp. z o.o.
Zalecenia dla podmiotu zlecającego badania w ALAB laboratoria Sp. z o.o.
W związku z Komunikatem z dnia 27 listopada 2023r., w którego treści ALAB laboratoria sp. z o.o. informuje o cyt.: „(…)o możliwości naruszenia ochrony danych osobowych w związku z incydentem bezpieczeństwa w postaci ataku hakerskiego (…)” przygotowaliśmy stosowne Stanowisko IOD zawierające zalecenia dla podmiotów medycznych, zlecających wykonywanie badań ALAB laboratoria sp. z o.o. Stanowisko IOD zawiera wyjaśnienia dotyczące kwestii związanej z ewentualnym obowiązkiem dokonania zgłoszenia zdarzenia do UODO oraz powiadomienia podmiotów danych, których zdarzenie dotyczyło. Wyjaśniamy także kwestie związane z obiegiem dokumentacji pomiędzy laboratorium zewnętrznym a podmiotem zlecającym. Wskazujemy ponadto na zasadność podjęcia określonych działań po stronie podmiotu zlecającego.
Zasady korzystania z przenośnych pamięci
Zasady korzystania z przenośnych pamięci – stanowisko IOD zawierające materiały szkoleniowe kierowane do pracowników korzystających z przenośnych pamięci danych. Stanowisko opisuje podstawowe zasady bezpieczeństwa, jakich należy przestrzegać pracując z takimi urządzeniami. Wskazane zostało także, jakie praktyki są niedopuszczalne. Stanowisko IOD zawiera także listę pozwalającą na uzyskanie rozliczalności z realizacji zadania edukacyjnego personelu.
Przenośne pamięci danych materiały szkoleniowe i ankieta sprawdzająca
Przenośne pamięci danych materiały szkoleniowe i ankieta sprawdzająca
Przygotowaliśmy dla Państwa materiał, jaki dedykowany jest dla tych podmiotów, które w związku ze swoim funkcjonowaniem przetwarzają dane z wykorzystaniem przenośnych pamięci danych.
Pakiet dokumentów zawiera:
- Ankietę ewaluacyjną – ankietę sprawdzającą dzięki której ADO / IOD dokonać mogą analizy stanu faktycznego, a następnie na jej podstawie zalecić stosowanie adekwatnych środków bezpieczeństwa, zabezpieczających przetwarzanie danych osobowych z wykorzystaniem przenośnych pamięci danych.
- Materiał szkoleniowy dla personelu – materiał pełni rolę informacyjną, jego zadaniem jest edukować personel korzystający z przenośnych pamięci danych w zakresie tego, jakiego rodzaju ryzyka związane są z takim przetwarzaniem oraz jakich zasad należy przestrzegać korzystając z przenośnych pamięci danych.
Ankieta poprawności realizacji obowiązku informacyjnego
Ankieta poprawności realizacji obowiązku informacyjnego
Podmioty medyczne zobowiązane są do realizacji różnego rodzaju obowiązków informacyjnych zarówno na gruncie przepisów prawa ochrony danych, jak i przepisów branżowych. Przygotowaliśmy zestawienie w formie ankiety weryfikującej poprawność realizacji poszczególnych obowiązków informacyjnych.
Zakupując naszą dokumentację sprawdzą Państwo.
- jakiego rodzaju obowiązki należy realizować,
- czy w sposób zgodny z przepisami informacje przekazywane są w podmiocie leczniczym.