Obowiązkowe środki ochrony indywidualnej

Obowiązkowe środki ochrony indywidualnej.

Obowiązkowe środki ochrony indywidualnej, nie tylko dla lekarzy. Zagadnienie, które obecnie wzbudza wiele kontrowersji oraz pytań, pytań które w mojej ocenie nie powinny padać. Obecna sytuacja, jaka powstała w związku z zagrożeniami wywołanymi COVID-19 wymusza podjęcie przez pracodawców, ich służby BHP, działań w obszarze zabezpieczenia w obowiązkowe środki ochrony indywidualnej zatrudnianego personelu, ale nie tylko.

Obowiązek pracodawcy zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Zgodnie z art. 207 § 2 k.p. cyt.: „(…) pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki (…)”. Bezwzględnym obowiązkiem pracodawcy, jest kreowanie i zabieganie o utrzymanie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

W związku z powyższym pracodawca zobowiązany jest w szczególności:

organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy;
zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń;
reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy;
zapewnić rozwój spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym uwzględniającej zagadnienia techniczne, organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy;
uwzględniać ochronę zdrowia młodocianych, pracownic w ciąży lub karmiących dziecko piersią oraz pracowników niepełnosprawnych w ramach podejmowanych działań profilaktycznych;
zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy;
zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy.

Zgodnie z art. 207 § 3 k.p. cyt.: „(…) pracodawca oraz osoba kierująca pracownikami są obowiązani znać, w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nich obowiązków, przepisy o ochronie pracy, w tym przepisy oraz zasady bezpieczeństwa i higieny pracy (…)”. Oznacza to, iż pracodawca nie może zasłaniać się swoją niewiedzą w zakresie przepisów dotyczących jego obowiązków na gruncie BHP.

Proste to RODO: Bezwzględnym obowiązkiem pracodawcy, jest kreowanie i zabieganie o utrzymanie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w celu ochrony zdrowia i życia. Nieznajomość pracodawcy przepisów BHP nie zwalnia go z obowiązków w zakresie BHP.

Środki Ochrony Indywidualnej, zgodnie z prawem.

Przepisy Rozdziału IX kodeksu pracy oraz Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003, Nr 169, poz. 1650, ze zm.), w szczególności Załącznik nr 2, określają zasady związane obowiązkami pracodawców w zakresie zabezpieczenia personelu w odpowiednie środki ochrony indywidualnej.

Zgodnie z art. 237(6) § 1 k.p. cyt.: „(…) pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami (…)”.

Zgodnie z § 1 Załącznika nr 2 do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003, Nr 169, poz. 1650, ze zm.). cyt.: „(…) środki ochrony indywidualnej powinny być stosowane w sytuacjach, kiedy nie można uniknąć zagrożeń lub nie można ich wystarczająco ograniczyć za pomocą środków ochrony zbiorowej lub odpowiedniej organizacji pracy (…)”.

Proste to RODO. Obowiązek zapewnienia pracownikom oraz stosowania przez nich środków ochrony indywidualnej, powstaje kiedy nie można uniknąć zagrożeń, bądź ich wystarczająco ograniczyć stosując środki ochrony zbiorowej albo stosując odpowiednią organizację pracy. W takiej to sytuacji pracodawca zobowiązany staje się do dostarczenia pracownikom – nieodpłatnie, na swój koszt, środki ochrony indywidualnej, które zabezpieczać mają ich przed oddziaływaniem niebezpiecznych dla zdrowia, życia czynników.

Rodzaj środków ochrony indywidualnej.

Zgodnie z art. 237(8) § 1 k.p. cyt.: „(…) pracodawca ustala rodzaje środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne w związku z art. 237⁶ § 1 i art. 237⁷ § 1, oraz przewidywane okresy użytkowania odzieży i obuwia roboczego (…)”.

Zgodnie z art. 237(6) § 3 k.p. cyt.: „(…) pracodawca jest obowiązany dostarczać pracownikowi środki ochrony indywidualnej, które spełniają wymagania dotyczące oceny zgodności określone w odrębnych przepisach (…)”. Przepisami tymi są: Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2017 r. poz. 1226) oraz Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/425 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie środków ochrony indywidualnej oraz uchylenia dyrektywy Rady 89/686/EWG.

Ministerstwo Zdrowia. Odnosząc się do obowiązku zapewnienia środków ochrony indywidualnej przez pracodawcę, takich które to spełniają określone wymagania, warto wskazać na publikację Ministerstwa Zdrowia, które określiło wykaz produktów wykorzystywanych podczas zwalczania COVID-19.

Zgodnie z § 2 Załącznika nr 2 do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003, Nr 169, poz. 1650, ze zm.). cyt.: „(…) dostarczane pracownikom do stosowania środki ochrony indywidualnej powinny:

być odpowiednie do istniejącego zagrożenia i nie powodować same z siebie zwiększonego zagrożenia;
uwzględniać warunki istniejące wdanym miejscu pracy;
uwzględniać wymagania ergonomii oraz stan zdrowia pracownika;
być odpowiednio dopasowane do użytkownika – po wykonaniu niezbędnych regulacji (…)”.

Proste to RODO. Realizując obowiązek zapewnienia nieodpłatnie środków ochrony indywidualnej pracodawca zobowiązany jest także do ustalenia rodzajów środków, których stosowanie jest niezbędne w korelacji z określonymi zidentyfikowanymi zagrożeniami. Jest także zobowiązany do tego, aby dostarczone środki ochrony indywidualnej odpowiadały określonym wymogom nie tylko prawnym. Środki ochrony indywidualnej powinny korelować z istniejącymi zagrożeniami. W żaden sposób one same nie mogą zwiększać tego zagrożenia, bądź powodować nowego. Powinny być dostosowane do warunków panujących w danym konkretnym zakładzie pracy. Powinny także odpowiadać swoim dopasowaniem do pracownika, jak i do jego aktualnego stanu zdrowia.

Konsultacje co do przydzielenia środków ochrony indywidualnej.

Zgodnie z art. 237(11a) § 1 pkt. 4 k.p. cyt.: „(…) pracodawca konsultuje z pracownikami lub ich przedstawicielami wszystkie działania związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, w szczególności dotyczące: (…) przydzielania pracownikom środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego (…)”.

Zgodnie z art. 237(13a) k.p. cyt.: „(…) przedstawiciele pracowników, o których mowa w art. 237^11a i art. 237¹², są wybierani przez zakładowe organizacje związkowe, a jeżeli u pracodawcy takie organizacje nie działają – przez pracowników, w trybie przyjętym w zakładzie pracy (…)”.

Proste to RODO. Pracodawca zobowiązany został do skonsultowania, nie zaś do uzgodnienia bezwzględnych działań związanych z przedzieleniem pracownikom środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego. Nie zmienia to jednak zakresu jego obowiązków co do zapewnienia adekwatnych środków ochrony indywidualnej.

Obowiązek stosowania środków ochrony indywidualnej przez pracownika.

Zgodnie z art. 211 pkt. 4 k.p. cyt.: „(…) przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawowym obowiązkiem pracownika. W szczególności pracownik jest obowiązany: (…) stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem (…)”.

Proste to RODO. Nie tylko obowiązkiem pracodawcy jest przestrzeganie obowiązujących przepisów BHP. Pracownicy również zobligowani zostali do tego. Ustawodawca nadał obowiązkowi przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy rangę podstawowych obowiązków pracownika, zobowiązując m.in. pracowników do używania przydzielonych im środków ochrony indywidualnej.

Brak możliwości pracy pracownika, który nie stosuje środków ochrony indywidualnej.

Zgodnie z art. 94 pkt. 4 k.p. cyt.: „(…) pracodawca jest obowiązany w szczególności: (…) zapewniać bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz prowadzić systematyczne szkolenie pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (…)”.

Zgodnie z art. 207 § 1 k.p. cyt.: „(…) pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy (…)”.

Zgodnie z art. 237(9) § 1 k.p. cyt.: „(…) pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy (…)”.

Proste to RODO. Zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy zakwalifikowane zostało do podstawowych obowiązków pracodawców. To pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan BHP w zakładzie pracy. W związku z powyższym pracodawca ma obowiązek nie dopuszczenia do pracy pracownika, który nie został wyposażony w środki ochrony indywidualnej, ale ma także obowiązek nie dopuścić do pracy pracownika, który takich środków nie używa, pomimo iż zostały zabezpieczone.

Konsekwencje.

Zgodnie z art. 55 § 1(1) k.p. cyt.: „(…) pracownik może rozwiązać umowę o pracę w trybie określonym w § 1 także wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika; w takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia (…)”

Proste to RODO. W sytuacji, w której to pracodawca nie zapewnia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w zakładzie pracy, czego elementem jest stosowanie środków ochrony indywidualnej, w danym konkretnym przypadku, pracownik otrzymuje prawo rozwiązania swojej umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia zyskując tym samym prawo do dochodzenia odszkodowania.

Zgodnie z art. 283 § 1 w związku z § 2 pkt. 4) k.p. cyt.: „(…) kto, będąc odpowiedzialnym za stan bezpieczeństwa i higieny pracy albo kierując pracownikami lub innymi osobami fizycznymi, nie przestrzega przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł. (…) tej samej karze podlega, kto: (…) wbrew obowiązkowi dostarcza pracownikowi środki ochrony indywidualnej, które nie spełniają wymagań dotyczących oceny zgodności (…)”.

Jak traktować inne osoby niż pracowników na terenie zakładu pracy.

Zgodnie z art. 304 § 1 k.p. cyt.: „(…) pracodawca jest obowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy, o których mowa w art. 207 § 2, osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, a także osobom prowadzącym w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę na własny rachunek działalność gospodarczą (…)”.

Proste to RODO. Obowiązkiem pracodawcy, organizującego pracę w zakładzie pracy, jest realizować swoje zadania w zakresie zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, nie tylko względem pracowników, świadczących pracę na podstawie stosunku pracy, ale także na innej podstawie, jak również osobom prowadzącym działalność gospodarczą w zakładzie pracy.

Zgodnie z art. 304(1) k.p. cyt.: „(…) obowiązki, o których mowa w art. 211 [przestrzeganie przepisów BHP m.in. stosowanie środków ochrony zbiorowej, używanie środków ochrony indywidualnej] w zakresie określonym przez pracodawcę lub inny podmiot organizujący pracę, ciążą również na osobach fizycznych wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę lub inny podmiot organizujący pracę, a także na osobach prowadzących na własny rachunek działalność gospodarczą, w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę lub inny podmiot organizujący pracę (…)”.

Proste to RODO. Nie tylko pracowników dotyczą obowiązki wynikające z art. 211 k.p. m.in. obowiązek przestrzegania przepisów BHP, stosowania środków ochrony zbiorowej, używania środków ochrony indywidualnej. Obowiązki te rozciągają się także na osoby fizyczne wykonujące pracę na innej podstawi niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę lub inny podmiot organizujący pracę, a także na osoby prowadzące na własny rachunek działalność gospodarczą, w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę lub inny podmiot organizujący pracę.Obowiązkowe środki ochrony indywidualnej są zatem zarówno dla pracowników, jak i dla innych osób fizycznych.

Czytaj więcej ...

Obowiązkowe środki ochrony indywidualnej.

Autorem niniejszego tekstu jest Dominik Spałek Copyright by © D.Spałek
Kontakt z autorem: biuro@prostetorodo.pl / www.dominikspalek.prostetorodo.pl
Autor wyraża zgodę na niekomercyjne udostępnianie niniejszego tekstu, jednak wyłącznie w niezmienionej formie i treści, łącznie z niniejszymi zapisami.

Autor: Dominik Spałek

Procedura „Praca zdalna w celu przeciwdziałania COVID-19”

Opracowanie poświęcone tematyce zdalnej pracy przygotowane przez
dr Jakuba Rzymowskiego oraz mgr Dominika Spałka. Obszerny komentarz do przepisów oraz liczne praktyczne porady dla pracodawców.

Wdrożenie RODO w jednostkach medycznych.
RODO w medycynie. Przygotowanie dokumentacji RODO. Szkolenia z ochrony danych osobowych.

Proste to RODO

Ochrona danych w medycynie i oświacie